Медея — биография греческой богини, значение имени, мифы, цитаты
История персонажа
Греческие мифы богаты на описание незаурядных героев. Их персонажи – боги, фантастические существа и простые смертные, чьи жизни и биографии тесно переплетены между собой. Медея входит в число важных женских образов мифологии. Ей посвящено несколько мифов. Художники, скульпторы и кинематографисты вдохновлялись ее историей.
История происхождения
Имя Медея в переводе с греческого языка означает «моя богиня». Значение имени соответствует происхождению героини. Дочь царя Колхиды Эата и океаниды Идии, внучка бога Гелиоса, Медея наделена волшебной силой. Силу дала девушке богиня Геката в виде своеобразной помощи любимцу Афины и Геры – Ясону. Мужчина прибыл в Колхиду в поисках золотого руна и познакомился с девушкой, с которой связал свою жизнь, став ее супругом.
Медея
Мифология отличается наличием хронологических нестыковок, двойственностью сюжета и литературными приемами, которые не всегда верно толкуют историки и исследователи. Возможно, с этим связан тот факт, что сегодня публике известны два персонажа с именем Медея. Девушка упоминается дважды в истории об аргонавтах, но хронологически ее появления не стыкуются, из чего можно сделать вывод, что авторы описывали двух разных героинь. Ключ кроется в ее взаимоотношениях с Тесеем.
Мифы о Ясоне неразрывно связаны с биографией Медеи. Персей, Тесей, Ясон и Геракл – образы, граничащие с полубожественными началами, поэтому им доступны два мира: языческий, в котором силу имеют шаманы, старые божества и матриархат, и новый, в котором боги. Первоначально Медея сравнивалась с греческой богиней, так как умела летать и обладала магическими силами. Кроме того, она была любима народом Колхиды, обладала схожестью с колдуньями из фессалийских сказок и героинями коринфского эпоса.
Ясон
Сюжет, повествующий о Медее и походе аргонавтов под предводительством Ясона, описан в произведении Аполлония Родосского в 3 веке до н. э. В 431 году до н.э. Еврипид посвятил героине одноименную пьесу, в 424 г. до н. э. Овидий написал трагедию «Медея». Над образом знаменитой женщины в своем творчестве работал и Сенека. Софокл использовал ее образ в трагедии «Колхидянки». Множество менее известных авторов Древней Греции посвящали свои труды биографии Медеи, черпая факты о ней из мифов.
Мифы и легенды
Миф о похождениях аргонавтов дошел до современных читателей в разных вариациях, поэтому характеристика Медеи в них преподносится в разном свете. Девушка всегда входит в число главных действующих лиц повествования, ведь подвиг Ясона не состоялся бы без ее помощи. Из мифа о Ясоне образ царицы перешел в легенду о Тесее. Героиня представала перед публикой в разных образах: ее видели убийцей собственных детей, страстной и гибнущей от разочарования женщиной.
Медея и Ясон
Миф о Ясоне гласит, что предводителю аргонавтов Медея помогла завладеть золотым руном благодаря волшебному зелью. Все испытания, подстроенные царем, Ясон преодолел с помощью советов девушки. Он вспахал поле на огнедышащих волах, засеял его драконьими зубами, из которых выросли воины, и смог победить их, стравив друг с другом. Медея усыпила дракона, и Ясон похитил руно. Происхождение чувств между героями сомнительно. Одна версия гласит, что любовь между Ясоном и Медеей стала делом рук его покровительниц – Геры и Афины.
Медея сбежала из дома вместе с Ясоном и аргонавтами, забрав с собой брата, Апсирта. Он стал жертвой девушки, когда корабль их отца начал преследование аргонавтов. Медея расчленила брата, и царю Колхиды пришлось остановить погоню, чтобы подобрать его останки. По альтернативной версии брат возглавлял погоню за Медеей и был убит Ясоном. Молодые люди вступили в брак на острове Схерия. Медея нашла спасение от тяжких грехов у тетки, Цирцеи.
Афина и Гера
Судно аргонавтов направилось в Средиземное море и у Крита столкнулось с бронзовым гигантом Талосом. Воин, созданный Гефестом, обходил остров трижды за день и метал камни в тех, кто грозил атакой. Непрошенные гости становились жертвами огненных потоков, которые Талос направлял на них. Медея помогла расправиться с воином, вытащив гвоздь, затыкавший отверстие в его организме, и ихор, бывший для Талоса живительной жидкостью, вытек. Существуют разные интерпретации этого мифа, но их финал одинаков: Медея способствовала гибели воина.
Добравшись до родины, Ясон передал дяде Пелию золотое руно, которое было условием получения трона. Царь отказался уступать власть. Медея уверила его дочерей, что они могут подарить отцу молодость. Результатом ее уговоров стала смерть Пелия, воскресить которого было невозможно. Герои сбежали в Коринф. Славящаяся магическими способностями, Медея изобрела краску, способную омолаживать. Кроме того, в Коринфе она остановила голод. Медея и Ясон стали правителями города.
Медея помогает Ясону выкрасть Золотое Руно
В альтернативных вариациях в женщину влюбился Зевс, но она отвергла его притязания, за что дети Медеи обрели бессмертие. Ясон узнал об этом и уехал в Иолк. Медея убила своих отпрысков – так описывают это Еврипид и Сенека.
По другой версии царь Коринфа Креонт предложил Ясону в супруги свою дочь. Медея отравила царя и бежала. Так как взять с собой детей она не могла, женщина убила их, чтобы невинные души не были попраны коринфянами.
Медея с детьми
Третья вариация повествует о чувствах, вспыхнувших между Ясоном и молодой дочерью Креонта. В порыве мести Медея сделала волшебное платье, которое в качестве подарка преподнесла сопернице. Наряд загорелся, и девушка сгорела вместе с отцом.
Женщина в гневе убила своих детей, рожденных от Ясона, и сбежала в Фивы. Оттуда ее изгнали горожане, знавшие о совершенном преступлении.
Царь Эгей
Медея стала супругой Эгея в Афинах, но брак рухнул после появления Тесея, которого женщина хотела убить из боязни соперничества за власть. После того как план был раскрыт Эгеем, царице вновь пришлось пуститься в бега. Далее мифы о Медее предлагают несколько вариантов развития событий, в которых женщина вернулась на родину и вернула трон отцу, либо вышла замуж за какого-то царя, либо, уже после смерти, вышла замуж за Ахилла.
Экранизации
Мифы о Медее – классический драматургический материал для театральных постановок. С развитием телевидения стал популярным жанр телеспектакля. В Советском Союзе постановки классики часто транслировались на экранах. В 1967 году вниманию публики представили экранизацию пьесы «Медея», режиссерами которой стали Николай Охлопков, Алексей Кашкин и Александр Шорин. Зрители увидели спектакль театра им. Маяковского в сопровождении симфонического оркестра. В роли Медеи выступила Евгения Козырева.
Кадр из фильма «Медея»
В 1969 году Пьер Паоло Пазолини, вдохновленный пьесой Еврипида, выпустил кинокартину «Медея», где в образе главной героини предстала Мария Каллас. Для оперной певицы эта роль стала единственной в кинематографе.
Датчанин Ларс фон Триер представил интерпретацию мифологического сюжета о преступлении Медеи в 1988 году. В образе главной героини предстала Кирстен Олесен.
Медея — Википедия Переиздание // WIKI 2
Меде́я (др.-греч. Μήδεια, ион. Μηδείη; от μήδεα — «мысль, намерение, замысел», далее от μέδω — «обдумывать, замышлять») — в древнегреческой мифологии царевна из страны Эета, западногрузинского царства Колхиды, волшебница, легендарная основательница медицины и возлюбленная аргонавта Ясона.
Влюбившись в Ясона, она помогла ему завладеть золотым руном, убила собственного брата и отца, и бежала с аргонавтами из Эеты (Колхиды) в Грецию. Когда же её любимый впоследствии задумал жениться на другой, Медея погубила соперницу, убила двух своих детей от Ясона и скрылась на крылатой колеснице, посланной её дедом, богом Гелиосом (по рациональному измышлению — взошла на жертвенный костер).
Возможно, была более молодой тезкой принцессы города Эфира из Арголиды (мачехи Тезея), с которой до аргонавтики встречался один из аргонавтов Тезей, впоследствии встретившийся и с более известной — Медеей, дочерью царя Аэта.
Миф
Медея была дочерью колхидского царя Ээта и океаниды Идии[2], внучкой бога Гелиоса, племянницей Цирцеи (либо дочерью Ээта и Клитии[3]), волшебницей[4], а также жрицей (или даже дочерью[5]) Гекаты.
Встреча с Ясоном
Полюбив предводителя аргонавтов Ясона, она с помощью волшебного зелья помогла ему завладеть золотым руном и выдержать испытания, которым его подверг её отец. Вначале Ясон должен был вспахать поле упряжкой огнедышащих волов и засеять его зубами дракона, которые выросли в армию воинов. Предупреждённый Медеей, Ясон бросил в толпу камень, и воины начали убивать друг друга (ср. Кадм). Затем Медея с помощью своих трав усыпила дракона, охранявшего руно, и её возлюбленный, таким образом, смог его похитить. (Некоторые версии мифа утверждают, что Медея влюбилась в Ясона только благодаря прямому приказу Геры Афродите — богиня хотела, чтобы герою, которому она покровительствовала, кто-нибудь помог добыть руно). Пиндар называет её спасительницей аргонавтов[6].
Плавание на «Арго»
После похищения руна Медея бежала с Ясоном и аргонавтами и взяла с собой своего младшего брата Апсирта. Когда корабль отца начал настигать «Арго», Медея убила брата и расчленила его тело на несколько кусков, побросав их в воду — она знала, что Ээту придётся задержать судно, чтобы подобрать останки тела сына. (Другой вариант: Апсирт не бежал с Медеей, а возглавил колхов, гнавшихся за аргонавтами. Колдунья заманила брата в ловушку, и Ясон убил его.)
Излечила аргонавта Аталанту, которая была серьёзно ранена. На борту корабля вышла замуж за Ясона, так как феаки требовали выдать беглянку, если только она ещё не стала его супругой. Затем судно сделало остановку на острове тётки Медеи — Цирцеи, которая провела обряд их очищения от греха убийства. Напророчила Евфему, кормчему «Арго», что однажды в его руках окажется власть над Ливией, — предсказание осуществилось через Батта, его потомка. В Италии Медея научила марсов заклинаниям и лекарствам от змей (см. Ангиция).
Затем корабль попытался причалить к острову Крит, который охранялся бронзовым человеком по имени Талос. У него была одна-единственная вена, которая проходила от лодыжки до шеи и затыкалась бронзовым гвоздём. По Аполлодору, аргонавты убили его так: Медея опоила Талоса травами, и внушила ему, что сделает его бессмертным, но для этого ей надо вынуть гвоздь. Она его вынула, весь ихор вытек, и гигант умер. Вариант — Талоса убил из лука Пеант, другая версия — Медея свела Талоса с ума волшебством, и он сам выдернул гвоздь. Таким образом, корабль наконец смог причалить.
Когда аргонавты наконец добрались до Иолка, ради трона которого Ясон добывал золотое руно, там все ещё правил его дядя Пелий. Он отказался уступить племяннику власть. Дочери Пелия, обманутые Медеей, убили своего отца. Обман был такой: волшебница сказала царевнам, что они могут превратить старика в молодого человека, если разрежут его и бросят в кипящий котёл (и продемонстрировала им это, зарезав и воскресив козла). Они поверили ей, убили своего отца и разрезали его, но Пелия Медея воскрешать, в отличие от демонстрационного козлёнка, уже не стала.
Овидий подробно описывает, как она готовила зелье для Эсона, которому всё же вернула молодость[7]. По просьбе Диониса вернула молодость его кормилицам[8]. По версии, вернула молодость также Ясону[9]. Согласно рационалистическому истолкованию мифа, Медея изобрела краску для волос, что омолаживало стариков[10].
После убийства Пелия Ясон и Медея были вынуждены сбежать в Коринф.
В Коринфе
Дальше у мифа существует несколько версий.
В Коринфе она прекратила голод, принеся жертвы Деметре и лемнийским нимфам, её полюбил Зевс, но она отвергла его, за что Гера обещала бессмертие её детям, которых коринфяне почитали как миксобарбаров (полуварваров). Феопомп рассказывал о любви Медеи и Сисифа[11]. Согласно поэме Евмела, Ясон и Медея царствовали в Коринфе. Когда у Медеи рождались дети, она скрывала их в святилище Геры, думая сделать их бессмертными. Она была изобличена Ясоном, тот уехал в Иолк, и Медея удалилась, передав власть Сисифу[12]. По Еврипиду и Сенеке, она убила своих двоих детей, которых они не называют по имени[13].
Согласно одному из подвариантов (историку Дидиму), царь Коринфа Креонт решил выдать за Ясона свою дочь Главку (вариант: Креусу) и убедил его оставить Медею. В свою очередь, Медея отравила Креонта, и сбежала из города, но своих детей захватить с собой не смогла, и они были из мести убиты коринфянами.
Согласно более распространённому варианту, Ясон сам захотел жениться на Главке. Брошенная Медея пропитала волшебными травами роскошный пеплос и послала отравленный подарок сопернице. Когда царевна надела его, платье немедленно вспыхнуло, и Главка сгорела заживо вместе с отцом, который пытался её спасти. Затем Медея собственноручно убила своих сыновей от Ясона (Мермера и Ферета) и скрылась на посланной её дедом Гелиосом (или Гекатой) крылатой колеснице, запряжённой драконами[14].
Этот сюжет был популяризирован Еврипидом: драматург внёс психологическую мотивацию в убийство Медеей своих детей, показав, что она не была ни варваром, ни сумасшедшей, а совершила этот поступок, потому что это было лучшим способом причинить Ясону боль. (Современные писателю злые языки утверждали, что Еврипид приписал убийство мальчиков их матери, а не коринфянам, как было раньше, за огромную взятку в 5 талантов, нацеленную на очищение доброго имени города).
Сбежав от Ясона, Медея направилась в Фивы, где она исцелила Геракла (также бывшего аргонавта) от безумия после убийства им детей[15]. В благодарность герой разрешил ей остаться в городе, но разъярённые фиване против его воли изгнали волшебницу и убийцу из своих стен.
В Афинах
Затем Медея оказалась в Афинах и стала женой царя Эгея. В Афинах она была привлечена к суду Гиппотом, сыном Креонта из Коринфа, и оправдана[16]. Она родила Эгею сына Меда.
Их семейная идиллия была разрушена появлением Тесея — наследника царя, зачатого им втайне и выросшего в Трезене. Тесей приехал к отцу инкогнито, и тот не знал, кем ему приходится юноша. Медея, почувствовав угрозу наследия своему сыну, убедила Эгея убить гостя. Царь угостил Тесея кубком с отравленным вином, но прежде чем гость успел поднести его к губам, Эгей увидел у него на поясе свой меч, который он оставил матери Тесея для своего первенца. Он выбил кубок с ядом из рук сына. Медея вместе с сыном Медом скрылась из Афин прежде, чем начались неприятности.
Дальнейшая судьба Медеи
Затем Медея вернулась на родину, в Колхиду (либо изгнана из Афин некоей жрицей Артемиды, уличённая как колдунья), на упряжке драконов. По пути она освободила город Абсориду от змей[17].
На родине она обнаружила, что её отец свергнут своим братом Персом, захватившим власть. Волшебница быстро устраняет эту несправедливость, убив родного дядю-убийцу руками своего сына Меда, и восстанавливает царство своего отца во главе с Медом. Затем Мед завоёвывает значительную часть Азии. (Вариант: Мед погиб в походе против индов, Медея убивает Перса сама и возвращает на престол своего отца Ээта).
По другому рассказу, уличённая в злоумышлении против Тесея, она бежала из Афин и с сыном Медом явилась в страну Ария, дав название её жителям — меды[18]. По Гелланику, этого сына (от Ясона) звали Поликсен[19].
По некоторым данным она царствовала в Мидии вместе с Ясоном и ввела ношение одежды, закрывающей тело и лицо[20].
После смерти
Некоторые легенды рассказывают о том, что на Островах блаженных Медея вышла замуж за Ахилла[21] (эту версию упоминали Ивик [фр. 291 Пейдж], Симонид [558 Пейдж] и схолиаст Аполлония[22]). Другие повествуют о том, что богиня Гера наделила Медею даром бессмертия за то, что она сопротивлялась ухаживаниям Зевса.
Жрец в Сикионе, принося жертвы ветрам над четырьмя ямами, произносил заклинания Медеи[23]. Её стал почитать богиней Гесиод[24].
Две Медеи
Хронологические несостыковки позволяют предположить некоторым исследователям, что в древнегреческой мифологии могло быть два женских персонажа с этим именем. Это связано, в первую очередь, с взаимоотношениями Медеи с Тесеем:
- Медея появилась в Греции после похода за Золотым Руном
- Тесей был аргонавтом, и ушёл в поход за Золотым Руном после того, как Эгей признал его сыном (и Медея попыталась его убить)
Таким образом, оказывается, что Медея присутствовала в Афинах до похода за Золотым Руном. Или же это была другая Медея. Противоречие сглаживается, если принять, что Тесей не принимал участие в походе аргонавтов (многие классики и не включают его в список) и, таким образом, сначала был поход, а потом прибытие Тесея в Афины.
Семантика
Толкование образа
Мифы, повествующие о судьбе Ясона, неотъемлемо связаны с женским образом Медеи. Согласно одной из концепций, специалисты считали их частью мифологического пласта, являющегося частью легенд, рассказывавших об эллинах далёкого героического века (до Троянской войны), столкнувшихся с догреческими пеласгическими культурами материковой Греции, побережья Эгейского моря и Анатолии. Ясон, Персей, Тесей и, прежде всего, Геракл, явились такими пограничными фигурами, балансировавшими между старым миром шаманов, хтонических божеств земли, архаического матриархата, Великой Богини, и — наступающим в Греции новым бронзовым веком.
Такие черты образа Медеи, как её способность оживлять мёртвых, летать по небесам и так далее, позволяют предположить, что первоначально она почиталась как богиня. Вероятно, в её образе слились следующие черты:
- Почитавшейся в древнегрузинской мифологии лесной богини охоты Дали (она соблазняла охотников, и убивала их из ревности)
- колдуньи фессалийских сказок (Иолк, Фессалия — родина Ясона и центр рассказов о нём)
- героини коринфского эпоса, в котором Медея и её отец Ээт считались выходцами из Коринфа
Источники
История о Медее, Ясоне и аргонавтах лучше всего известна по поздней литературной обработке Аполлония Родосского (III в. до н. э.), называемой «Argonautica». Но судя по идеям, наполняющим этот эпос и его достаточно архаическому словарю, он основывается на очень старых, разрозненных материалах.
- «Медея» — пьеса Еврипида, (431 г. до н. э.). Текст
- Аполлоний Родосский, «Аргонавтика»
- Аполлодор, Библиотека I, 23-28
- Овидий, «Метаморфозы», VII, 1-424, «Героини», XII, «Медея» (трагедия, не сохр.)
- Сенека, «Медея» (трагедия)
- Гай Валерий Флакк, «Аргонавтика»
Образ Медеи в искусстве
Литература
- Медея — действующее лицо трагедий Софокла «Колхидянки» (фр. 337—346 Радт), «Скифы» (фр. 546—549 Радт), «Зельекопы» (фр. 534—536 Радт, описано приготовление ядовитых трав), Еврипида «Медея» и «Эгей» и Сенеки «Медея». Трагедии «Медея» писали также Антифрон, Еврипид Младший, Меланфий, Неофрон Сикионский, Диоген Синопский, Каркин Младший[25], Дикеоген, Морсим, Феодорид, Биот, неизвестный автор, Энний («Медея изгнанница»), Акций («Медея, или Аргонавты»), Помпей Макр, Овидий и Лукан. Известно семь комедий, включая Эпихарма и Ринфона[26]. Овидий сочинил также письмо Медеи Ясону (Героиды XII).
- Чосер, «The Legend of Good Women» (1386)
- Корнель, «Медея», трагедия (1635)
- Ф. В. Готтер, «Медея»
- Жозе Антониу да Силва, пьеса «Чары Медеи» (1735)
- Ф. М. Клингер — драмы «Медея в Коринфе» (1786) и «Медея на Кавказе» (1791)
- Л. Тик, «Медея»
- Дж. Б. Никколини — трагедия «Медея» (1825)
- Франц Грильпарцер — пьеса «Золотое руно» (1822)
- Пауль Хейзе — новелла «Медея»
- Уильям Моррис — поэма «Жизнь и смерть Ясона» (1867)
- Катюль Мендес — трагедия «Медея»
- Жан Ануй, драма «Медея» (1946)
- Ф. Т. Чокор, «Медея»
- Maxwell Anderson — «The Wingless Victory»
- Robinson Jeffers — «Medea»
- Ханс Хенни Янн, «Медея»
- Хайнер Мюллер — «Medeamaterial and Medeaplay» 1982)
- Криста Вольф — роман «Медея. Голоса» (1993)
- A. R. Gurney — «The Golden Fleece»
- Marina Carr — «By the Bog of Cats»
- Дарио Фо — пьеса «Медея» (1979)
- Дане Зайц — драма «Медея» (1988)
- Улицкая, Людмила Евгеньевна — «Медея и её дети» (1996)
- КЛИМ — пьеса «Театр Медеи» (2001)
- Том Лануа — пьеса «Мама Медея» (2001)
- Сара Стридсберг — драма «Medealand» (пост. 2009 в Драматен, в заглавной роли — Нуми Рапас)
- Cherrie Moraga — «The Hungry Woman: A Mexican Medea»
- Michael Wood — «In Search of Myths & Heroes: Jason and the Golden Fleece»
- Percival Everett — «For Her Dark Skin»
- Роберт Холдсток — «Кельтика»
- Лёха Никонов — поэма «Медея» (2012)
- Людмила Разумовская — пьеса «Медея» (1980-е годы)
Музыка
- Франческо Кавалли — опера «Ясон» (Giasone, 1649)
- Марк-Антуан Шарпантье — музыкальная трагедия «Медея», 1693
- Жан-Филипп Рамо — кантата «Медея»
- Родольф, Жан-Жозеф — Ясон и Медея (балет), 1763 год, Штутгарт, первая постановка Ж.-Ж. Новерра, там же; эта постановка стала предвестником всего современного классического балета
- Иржи Бенда — мелодрама «Медея», 1775
- Луиджи Керубини — опера «Медея», 1797
- Симон Майр — опера «Медея в Коринфе» (исп.1813)
- И. Г. Науман, «Медея»
- Саверио Меркаданте — опера «Медея» (1851)
- Э. Кшенек — «Медея»
- Д. Мийо — опера «Медея», 1939
- Самуэл Барбер — Medea Ballet Suite Op. 23, Medea’s Meditation & Dance of Vengeance (1946)
- Фридхельм Дёль — опера «Медея» (1987/1990)
- Паскаль Дюсапен — опера «Медея-материал», либретто Хайнера Мюллера (1990)
- Chamber Made — опера «Медея», 1993
- мюзикл «Marie Christine» на сюжет Медеи, но в Новом Орлеане XIX в. и вуду
- Микис Теодоракис — опера «Медея» (1988—1990)
- Балет Джона Ноймайера «Медея» на музыку Баха, Бартока, Шнитке (1990)
- Рольф Либерман — опера «Медея» (1995)
- Оскар Страсной — опера «Мидея» (2000)
- группа «Зломрак» — песня «Медея»
- группа Хорги — песня «Медея»
- группа Insomnium — песня «Medeia»
- Тамара Гвердцители — «Медея» (песня на грузинском языке)
- песня Виены Тенг «My Medea»
- Балет Анжелена Прельжокажа «Сон Медеи» на музыку Мауро Ланцы (2004)
- A Filetta — «Медея» (2006, на корсиканском языке)
- Rockettothesky — альбом «Medea» (2008)
- Казахстанский певец Беркут — Медея (2008)
- Панк-опера «Медея. Эпизоды». (Постановка: Джулиано Ди Капуа, Медея: Илона Маркарова, монологи: Лёха Никонов, поэма «Медея», музыка: «Uniquetunes», «Последние Танки В Париже», Андрей Сизинцев, Духовое трио: Эмиль Яковлев, Леон Суходольский, Сергей Смирнов, Санкт-Петербург, 2010)
- Ариберт Райманн — опера «Медея» (2010)
- Алина Новикова (композитор) и Дарья Жолнерова (реж.), Санкт-Петербург — опера «Медея» (2011)
- Alai Oli — Медея (2013)
- Ex Libris (группа) — альбом Medea (Ex Libris) (2014)
Живопись
Скульптура
Кинематограф
- 1963: «Ясон и аргонавты» / «Jason and the Argonauts», в роли Медеи — Нэнси Ковак
- 1969: «Медея» — фильм Пьера Паоло Пазолини, в гл. роли Мария Каллас
- 1986: «Весёлая хроника опасного путешествия» — фильм Евгения Гинзбурга, в роли Медеи — Лика Кавжарадзе
- 1978: «A Dream of Passion» — фильм Жюля Дассена, где Мелина Меркури — актриса, играющая роль Медеи — разыскивает свою мать (Эллен Бёрстин), за убийство детей отбывающую срок в тюрьме
- 1988: «Медея» — телевизионный фильм Ларса фон Триера по сценарию Карла Теодора Дрейера «Медея», в роли Медеи — Kirsten Olesen
- 2000: «Jason and the Argonauts», фильм телеканала Hallmark, в роли Медеи — Джолин Блэлок
- 2005: «Medea» — телесериал Тео ван Гога, в роли Медеи — Катя Схюрман
- 2007: «Medea Miracle» — фильм Тонино Де Бернарди, в главной роли — Изабель Юппер
- 2009: «Медея» — фильм Натальи Кузнецовой, в роли Медеи — Лилиан Наврозашвили
- см. Медея (фильм)
- Медея является в образе призванного слуги в визуальной новелле «Судьба: ночь схватки» (2004) и серии аниме-экранизаций: Fate/Stay Night (2006), Fate/Stay Night Movie: Unlimited Blade Works (2010), Fate Stay night: Unlimited Blade Works (2015), Fate/stay night Movie: Heaven’s Feel (2017)
- 2014: «Настоящий детектив» — в 6 серии герои Мэттью Макконахи и Вуди Харрельсона расследуют «Дело Медеи»: мать-наркоманка признаётся в убийстве собственного ребёнка.
- 2015 В фэнтезийно-историческом сериале «Олимп» царица Медея является женой Эгея.
Интересные факты
- «Комплекс Медеи» — иногда употребляемое название расстройства у женщин, в особенности разведённых, убивающих своих детей или причиняющих им боль.
- Генетическая манипуляция Maternal effect dominant embryonic arrest (аббревиатура Medea) названа в честь этого мифического персонажа.
- В честь Медеи назван астероид (212) Медея, открытый в 1880 году.
Примечания
- ↑ 1 2 3 4 5 6 7 Schmitz L. Medeia (англ.) // Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology / W. Smith — Boston: Little, Brown, 1870. — Vol. 2. — P. 1003.
- ↑ Аполлоний Родосский. Аргонавтика III 241; Гигин. Мифы 25
- ↑ Гигин. Мифы. Введение 37
- ↑ Медея — статья из Большой советской энциклопедии.
- ↑ Диодор Сицилийский. Историческая библиотека IV 46, 1
- ↑ Пиндар. Олимпийские песни XIII 54
- ↑ Овидий. Метаморфозы VII 171—291
- ↑ Гигин. Мифы 182, из Эсхила; Первый Ватиканский мифограф II 86, 3
- ↑ Ликофрон. Александра 1315; схолии к Еврипиду. Медея, предисл. по Ферекиду и Симониду // Комментарий Д. О. Торшилова в кн. Гигин. Мифы. СПб, 2000. С.45
- ↑ Палефат. О невероятном 43; Климент. Строматы I 76, 1
- ↑ Схолии к Пиндару. Олимпийские песни XIII 74 // Комментарий Д. О. Торшилова в кн. Гигин. Мифы. СПб, 2000. С.47
- ↑ Павсаний. Описание Эллады II 3, 11
- ↑ Еврипид. Медея 1316—1322
- ↑ Сенека. Медея 1024
- ↑ Диодор Сицилийский. Историческая библиотека IV 55, 4
- ↑ Диодор Сицилийский. Историческая библиотека IV 55, 5
- ↑ Гигин. Мифы 27
- ↑ Геродот. История VII 62; Павсаний. Описание Эллады II 3, 8
- ↑ Павсаний. Описание Эллады II 3, 8
- ↑ Страбон. География XI 13, 10 (стр.526)
- ↑ Псевдо-Аполлодор. Мифологическая библиотека Э V 5; Ликофрон. Александра 173
- ↑ Примечания Н. А. Чистяковой в кн. Аполлоний Родосский. Аргонавтика. М., 2001. С.213
- ↑ Павсаний. Описание Эллады II 12, 1
- ↑ Гесиод, подложный фр. 376 М.-У.
- ↑ Аристотель. Риторика II 23
- ↑ Комментарий Д. О. Торшилова в кн. Гигин. Мифы. СПб, 2000. С. 47
Ссылки
- Мифы народов мира. М., 1991-92. В 2 т. Т.2. С.130-131
- на mlahanas.de
Эта страница в последний раз была отредактирована 11 августа 2020 в 07:37.
Медея — Википедия
Меде́я (др.-греч. Μήδεια; возможно, происхождение связано с μήδομαι «замышлять, придумывать», μῆδος «мысль, замысел»; груз. მედეა) — в древнегреческой мифологии королевна из страны Эета, волшебница и возлюбленная аргонавта Ясона.
Влюбившись в Ясона, она помогла ему завладеть золотым руном, убила собственного брата и отца, и бежала с аргонавтами из Эеты в Грецию. Когда же ее любимый впоследствии задумал жениться на другой, Медея погубила соперницу, убила двух своих детей от Ясона и скрылась на крылатой колеснице, посланной её дедом, богом Гелиосом (по рациональному измышлению — взошла на жертвенный костер).
Возможно была более молодой тезкой принцессы города Эфира из Арголиды(мачехи Тезея), с которой до аргонавтики встречался один из аргонавтов Тезей, впоследствии встретившийся и с более известной — Медей, дочерью царя Аэта.
Миф
Медея была дочерью колхидского царя Ээта и океаниды Идии[2], внучкой бога Гелиоса, племянницей Цирцеи (либо дочерью Ээта и Клитии[3]), волшебницей[4], а также жрицей (или даже дочерью[5]) Гекаты.
Встреча с Ясоном
Полюбив предводителя аргонавтов Ясона, она с помощью волшебного зелья помогла ему завладеть золотым руном и выдержать испытания, которым его подверг её отец. Вначале Ясон должен был вспахать поле упряжкой огнедышащих волов и засеять его зубами дракона, которые выросли в армию воинов. Предупреждённый Медеей, Ясон бросил в толпу камень, и воины начали убивать друг друга (ср. Кадм). Затем Медея с помощью своих трав усыпила дракона, охранявшего руно, и её возлюбленный, таким образом, смог его похитить. (Некоторые версии мифа утверждают, что Медея влюбилась в Ясона только благодаря прямому приказу Геры Афродите — богиня хотела, чтобы герою, которому она покровительствовала, кто-нибудь помог добыть руно). Пиндар называет её спасительницей аргонавтов[6].
Плавание на «Арго»
После похищения руна Медея бежала с Ясоном и аргонавтами и взяла с собой своего младшего брата Апсирта. Когда корабль отца начал настигать «Арго», Медея убила брата и расчленила его тело на несколько кусков, побросав их в воду — она знала, что Ээту придётся задержать судно, чтобы подобрать остатки тела сына. (Другой вариант: Апсирт не бежал с Медеей, а возглавил колхов, гнавшихся за аргонавтами. Колдунья заманила брата в ловушку, и Ясон убил его.)
Излечила аргонавта Аталанту, которая была серьёзно ранена. На борту корабля вышла замуж за Ясона, так как феаки требовали выдать беглянку, если только она ещё не стала его супругой. Затем судно сделало остановку на острове тётки Медеи — Цирцеи, которая провела обряд их очищения от греха убийства. Напророчила Евфему, кормчему «Арго», что однажды в его руках окажется власть над Ливией, — предсказание осуществилось через Батта, его потомка. В Италии Медея научила марсов заклинаниям и лекарствам от змей (см. Ангиция).
Затем корабль попытался причалить к острову Крит, который охранялся бронзовым человеком по имени Талос. У него была одна-единственная вена, которая проходила от лодыжки до шеи и затыкалась бронзовым гвоздём. По Аполлодору, аргонавты убили его так: Медея опоила Талоса травами, и внушила ему, что сделает его бессмертным, но для этого ей надо вынуть гвоздь. Она его вынула, весь ихор вытек, и гигант умер. Вариант — Талоса убил из лука Пеант, другая версия — Медея свела Талоса с ума волшебством, и он сам выдернул гвоздь. Таким образом, корабль наконец смог причалить.
Когда аргонавты наконец добрались до Иолка, ради трона которого Ясон добывал золотое руно, там все ещё правил его дядя Пелий. Он отказался уступить племяннику власть. Дочери Пелия, обманутые Медеей, убили своего отца. Обман был такой: волшебница сказала царевнам, что они могут превратить старика в молодого человека, если разрежут его и бросят в кипящий котёл (и продемонстрировала им это, зарезав и воскресив козла). Они поверили ей, убили своего отца и разрезали его, но Пелия Медея воскрешать, в отличие от демонстрационного козлёнка, уже не стала.
Овидий подробно описывает, как она готовила зелье для Эсона, которому всё же вернула молодость[7]. По просьбе Диониса вернула молодость его кормилицам[8]. По версии, вернула молодость также Ясону[9]. Согласно рационалистическому истолкованию мифа, Медея изобрела краску для волос, что омолаживало стариков[10].
После убийства Пелия Ясон и Медея были вынуждены сбежать в Коринф.
В Коринфе
Дальше у мифа существует несколько версий.
В Коринфе она прекратила голод, принеся жертвы Деметре и лемнийским нимфам, её полюбил Зевс, но она отвергла его, за что Гера обещала бессмертие её детям, которых коринфяне почитали как миксобарбаров (полуварваров). Феопомп рассказывал о любви Медеи и Сисифа[11]. Согласно поэме Евмела, Ясон и Медея царствовали в Коринфе. Когда у Медеи рождались дети, она скрывала их в святилище Геры, думая сделать их бессмертными. Она была изобличена Ясоном, тот уехал в Иолк, и Медея удалилась, передав власть Сисифу[12]. По Еврипиду и Сенеке, она убила своих двоих детей, которых они не называют по имени[13].
Согласно одному из подвариантов (историку Дидиму), царь Коринфа Креонт решил выдать за Ясона свою дочь Главку (вариант: Креусу) и убедил его оставить Медею. В свою очередь, Медея отравила Креонта, и сбежала из города, но своих детей захватить с собой не смогла, и они были из мести убиты коринфянами.
Согласно более распространённому варианту, Ясон сам захотел жениться на Главке. Брошенная Медея пропитала волшебными травами роскошный пеплос и послала отравленный подарок сопернице. Когда царевна надела его, платье немедленно вспыхнуло, и Главка сгорела заживо вместе с отцом, который пытался её спасти. Затем Медея собственноручно убила своих сыновей от Ясона (Мермера и Ферета) и скрылась на посланной её дедом Гелиосом (или Гекатой) крылатой колеснице, запряжённой драконами[14].
Этот сюжет был популяризирован Еврипидом: драматург внёс психологическую мотивацию в убийство Медеей своих детей, показав, что она не была ни варваром, ни сумасшедшей, а совершила этот поступок, потому что это было лучшим способом причинить Ясону боль. (Современные писателю злые языки утверждали, что Еврипид приписал убийство мальчиков их матери, а не коринфянам, как было раньше, за огромную взятку в 5 талантов, нацеленную на очищение доброго имени города).
Сбежав от Ясона, Медея направилась в Фивы, где она исцелила Геракла (также бывшего аргонавта) от безумия после убийства им детей[15]. В благодарность герой разрешил ей остаться в городе, но разъярённые фиване против его воли изгнали волшебницу и убийцу из своих стен.
В Афинах
Затем Медея оказалась в Афинах и стала женой царя Эгея. В Афинах она была привлечена к суду Гиппотом, сыном Креонта из Коринфа, и оправдана[16]. Она родила Эгею сына Меда.
Их семейная идиллия была разрушена появлением Тесея — наследника царя, зачатого им втайне и выросшего в Трезене. Тесей приехал к отцу инкогнито, и тот не знал, кем ему приходится юноша. Медея, почувствовав угрозу наследия своему сыну, убедила Эгея убить гостя. Царь угостил Тесея кубком с отравленным вином, но прежде чем гость успел поднести его к губам, Эгей увидел у него на поясе свой меч, который он оставил матери Тесея для своего первенца. Он выбил кубок с ядом из рук сына. Медея вместе с сыном Медом скрылась из Афин прежде, чем начались неприятности.
Дальнейшая судьба Медеи
Затем Медея вернулась на родину, в Колхиду (либо изгнана из Афин некоей жрицей Артемиды, уличённая как колдунья), на упряжке драконов. По пути она освободила город Абсориду от змей[17].
На родине она обнаружила, что её отец свергнут своим братом Персом, захватившим власть. Волшебница быстро устраняет эту несправедливость, убив родного дядю-убийцу руками своего сына Меда, и восстанавливает царство своего отца во главе с Медом. Затем Мед завоёвывает значительную часть Азии. (Вариант: Мед погиб в походе против индов, Медея убивает Перса сама и возвращает на престол своего отца Ээта).
По другому рассказу, уличённая в злоумышлении против Тесея, она бежала из Афин и с сыном Медом явилась в страну Ария, дав название её жителям — меды[18]. По Гелланику, этого сына (от Ясона) звали Поликсен[19].
По некоторым данным она царствовала в Мидии вместе с Ясоном и ввела ношение одежды, закрывающей тело и лицо[20].
После смерти
Некоторые легенды рассказывают о том, что на Островах Блаженных Медея вышла замуж за Ахилла[21] (эту версию упоминали Ивик (фр. 291 Пейдж), Симонид (558 Пейдж) и схолиаст Аполлония[22]). Другие повествуют о том, что богиня Гера наделила Медею даром бессмертия за то, что она сопротивлялась ухаживаниям Зевса.
Жрец в Сикионе, принося жертвы ветрам над четырьмя ямами, произносил заклинания Медеи[23]. Её стал почитать богиней Гесиод[24].
Две Медеи
Хронологические несостыковки позволяют предположить некоторым исследователям, что в древнегреческой мифологии могло быть два женских персонажа с этим именем. Это связано, в первую очередь, с взаимоотношениями Медеи с Тесеем:
- Медея появилась в Греции после похода за Золотым Руном
- Тесей был аргонавтом, и ушёл в поход за Золотым Руном после того, как Эгей признал его сыном (и Медея попыталась его убить)
Таким образом, оказывается, что Медея присутствовала в Афинах до похода за Золотым Руном. Или же это была другая Медея. Противоречие сглаживается, если принять, что Тесей не принимал участие в походе аргонавтов (многие классики и не включают его в список) и, таким образом, сначала был поход, а потом прибытие Тесея в Афины.
Семантика
Толкование образа
Мифы, повествующие о судьбе Ясона, неотъемлемо связаны с женским образом Медеи. Согласно одной из концепций, специалисты считали их частью мифологического пласта, являющегося частью легенд, рассказывавших об эллинах далёкого героического века (до Троянской войны), столкнувшихся с догреческими пеласгическими культурами материковой Греции, побережья Эгейского моря и Анатолии. Ясон, Персей, Тесей и, прежде всего, Геракл, явились такими пограничными фигурами, балансировавшими между старым миром шаманов, хтонических божеств земли, архаического матриархата, Великой Богини, и — наступающим в Греции новым бронзовым веком.
Такие черты образа Медеи, как её способность оживлять мёртвых, летать по небесам и так далее, позволяют предположить, что первоначально она почиталась как богиня. Вероятно, в её образе слились следующие черты:
- почитавшейся в Колхиде солнечной богини
- колдуньи фессалийских сказок (Иолк, Фессалия — родина Ясона и центр рассказов о нём)
- героини коринфского эпоса, в котором Медея и её отец Ээт считались выходцами из Коринфа
Источники
История о Медее, Ясоне и аргонавтах лучше всего известна по поздней литературной обработке Аполлония Родосского (III в. до н. э.), называемой «Argonautica». Но судя по идеям, наполняющим этот эпос и его достаточно архаическому словарю, он основывается на очень старых, разрозненных материалах.
- «Медея» — пьеса Еврипида, (431 г. до н. э.). Текст
- Аполлоний Родосский, «Аргонавтика»
- Аполлодор, Библиотека I, 23-28
- Овидий, «Метаморфозы», VII, 1-424, «Героини», XII, «Медея» (трагедия, не сохр.)
- Сенека, «Медея» (трагедия)
- Гай Валерий Флакк, «Аргонавтика»
Образ Медеи в искусстве
Литература
- Медея — действующее лицо трагедий Софокла «Колхидянки» (фр. 337-346 Радт), «Скифы» (фр. 546-549 Радт), «Зельекопы» (фр. 534-536 Радт, описано приготовление ядовитых трав), Еврипида «Медея» и «Эгей» и Сенеки «Медея». Трагедии «Медея» писали также Антифрон, Еврипид Младший, Меланфий, Неофрон Сикионский, Диоген Синопский, Каркин Младший[25], Дикеоген, Морсим, Феодорид, Биот, неизвестный автор, Энний («Медея изгнанница»), Акций («Медея, или Аргонавты»), Помпей Макр, Овидий и Лукан. Известно семь комедий, включая Эпихарма и Ринфона[26]. Овидий сочинил также письмо Медеи Ясону (Героиды XII).
- Чосер, «The Legend of Good Women» (1386)
- Корнель, «Медея», трагедия (1635)
- Ф. В. Готтер, «Медея»
- Жозе Антониу да Силва, пьеса «Чары Медеи» (1735)
- Ф. М. Клингер — драмы «Медея в Коринфе» (1786) и «Медея на Кавказе» (1791)
- Л. Тик, «Медея»
- Дж. Б. Никколини — трагедия «Медея» (1825)
- Франц Грильпарцер — пьеса «Золотое руно» (1822)
- Пауль Хейзе — новелла «Медея»
- Уильям Моррис — поэма «Жизнь и смерть Ясона» (1867)
- Катюль Мендес — трагедия «Медея»
- Жан Ануй, драма «Медея» (1946)
- Ф. Т. Чокор, «Медея»
- Maxwell Anderson — «The Wingless Victory»
- Robinson Jeffers — «Medea»
- Ханс Хенни Янн, «Медея»
- Хайнер Мюллер — «Medeamaterial and Medeaplay» 1982)
- Криста Вольф — роман «Медея. Голоса» (1993)
- A. R. Gurney — «The Golden Fleece»
- Marina Carr — «By the Bog of Cats»
- Дарио Фо — пьеса «Медея» (1979)
- Дане Зайц — драма «Медея» (1988)
- Улицкая, Людмила Евгеньевна — «Медея и её дети» (1996)
- КЛИМ — пьеса «Театр Медеи» (2001)
- Том Лануа — пьеса «Мама Медея» (2001)
- Сара Стридсберг — драма «Medealand» (пост. 2009 в Драматен, в заглавной роли — Нуми Рапас)
- Cherrie Moraga — «The Hungry Woman: A Mexican Medea»
- Michael Wood — «In Search of Myths & Heroes: Jason and the Golden Fleece»
- Percival Everett — «For Her Dark Skin»
- Роберт Холдсток — «Кельтика»
- Лёха Никонов — поэма «Медея» (2012)
- Людмила Разумовская — пьеса «Медея» (1980-е годы)
Музыка
- Франческо Кавалли — опера «Ясон» (Giasone, 1649)
- Марк-Антуан Шарпантье — музыкальная трагедия «Медея», 1693
- Жан-Филипп Рамо — кантата «Медея»
- Родольф, Жан-Жозеф — Ясон и Медея (балет), 1763 год, Штутгарт, первая постановка Ж.-Ж. Новерра, там же; эта постановка стала предвестником всего современного классического балета
- Иржи Бенда — мелодрама «Медея», 1775
- Луиджи Керубини — опера «Медея», 1797
- Симон Майр — опера «Медея в Коринфе» (исп.1813)
- И. Г. Науман, «Медея»
- Саверио Меркаданте — опера «Медея» (1851)
- Э. Кшенек — «Медея»
- Д. Мийо — опера «Медея», 1939
- Самуэл Барбер — Medea Ballet Suite Op. 23, Medea’s Meditation & Dance of Vengeance (1946)
- Фридхельм Дёль — опера «Медея» (1987/1990)
- Паскаль Дюсапен — опера «Медея-материал», либретто Хайнера Мюллера (1990)
- Chamber Made — опера «Медея», 1993
- мюзикл «Marie Christine» на сюжет Медеи, но в Новом Орлеане XIX в. и вуду
- Микис Теодоракис — опера «Медея» (1988—1990)
- Балет Джона Ноймайера «Медея» на музыку Баха, Бартока, Шнитке (1990)
- Рольф Либерман — опера «Медея» (1995)
- Оскар Страсной — опера «Мидея» (2000)
- группа «Зломрак» — песня «Медея»
- группа Хорги — песня «Медея»
- группа Insomnium — песня «Medeia»
- Тамара Гвердцители — «Медея» (песня на грузинском языке)
- песня Виены Тенг «My Medea»
- Балет Анжелена Прельжокажа «Сон Медеи» на музыку Мауро Ланцы (2004)
- A Filetta — «Медея» (2006, на корсиканском языке)
- Панк-опера «Медея. Эпизоды». (Постановка: Джулиано Ди Капуа, Медея: Илона Маркарова, монологи: Лёха Никонов, поэма «Медея», музыка: «Uniquetunes», «Последние Танки В Париже», Андрей Сизинцев, Духовое трио: Эмиль Яковлев, Леон Суходольский, Сергей Смирнов, Санкт-Петербург, 2010)
- Ариберт Райманн — опера «Медея» (2010)
- Алина Новикова (композитор) и Дарья Жолнерова (реж.), Санкт-Петербург — опера «Медея» (2011)
- Alai Oli — Медея (2013)
- Ex Libris (группа) — альбом Medea (Ex Libris) (2014)
Живопись
Скульптура
Кинематограф
- 1963: «Ясон и аргонавты» / «Jason and the Argonauts», в роли Медеи — Нэнси Ковак
- 1969: «Медея» — фильм Пьера Паоло Пазолини, в гл. роли Мария Каллас
- 1986: «Весёлая хроника опасного путешествия» — фильм Евгения Гинзбурга, в роли Медеи — Лика Кавжарадзе
- 1978: «A Dream of Passion» — фильм Жюля Дассена, где Мелина Меркури — актриса, играющая роль Медеи, — разыскивает свою мать (Эллен Бёрстин), за убийство детей отбывающую срок в тюрьме
- 1988: «Медея» — телевизионный фильм Ларса фон Триера по сценарию Карла Теодора Дрейера «Медея», в роли Медеи — Kirsten Olesen
- 2000: «Jason and the Argonauts», фильм телеканала Hallmark, в роли Медеи — Джолин Блэлок
- 2005: «Medea» — телесериал Тео ван Гога, в роли Медеи — Катя Схюрман
- 2007: «Medea Miracle» — фильм Тонино Де Бернарди, в главной роли — Изабель Юппер
- 2009: «Медея» — фильм Натальи Кузнецовой, в роли Медеи — Лилиан Наврозашвили
- см. Медея (фильм)
- Медея является в образе призванного слуги в аниме-сериале «Судьба: ночь схватки» (2006) и одноимённом полнометражном фильме (2010), а также Fate Stay night: Unlimited Blade Works (2015)
- 2014: «Настоящий детектив» — в 6 серии герои Мэттью Макконахи и Вуди Харрельсона расследуют «Дело Медеи»: мать-наркоманка признаётся в убийстве собственного ребёнка.
- 2015 Фантазийно-исторический сериал «Олимп» царица Мидея жена Эгея
Интересные факты
- «Комплекс Медеи» — иногда употребляемое название для матерей, в особенности разведённых, убивающих своих детей или причиняющих им боль.
- Генетическая манипуляция Maternal effect dominant embryonic arrest (аббревиатура Medea) названа в честь этого мифического персонажа.
- В честь Медеи назван астероид (212) Медея, открытый в 1880 году.
Примечания
- ↑ 1 2 3 4 5 6 7 Schmitz L. Medeia // Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology / W. Smith — Boston: Little, Brown and Company, 1870. — Vol. 2. — P. 1003.
- ↑ Аполлоний Родосский. Аргонавтика III 241; Гигин. Мифы 25
- ↑ Гигин. Мифы. Введение 37
- ↑ Медея — статья из Большой советской энциклопедии.
- ↑ Диодор Сицилийский. Историческая библиотека IV 46, 1
- ↑ Пиндар. Олимпийские песни XIII 54
- ↑ Овидий. Метаморфозы VII 171—291
- ↑ Гигин. Мифы 182, из Эсхила; Первый Ватиканский мифограф II 86, 3
- ↑ Ликофрон. Александра 1315; схолии к Еврипиду. Медея, предисл. по Ферекиду и Симониду // Комментарий Д. О. Торшилова в кн. Гигин. Мифы. СПб, 2000. С.45
- ↑ Палефат. О невероятном 43; Климент. Строматы I 76, 1
- ↑ Схолии к Пиндару. Олимпийские песни XIII 74 // Комментарий Д. О. Торшилова в кн. Гигин. Мифы. СПб, 2000. С.47
- ↑ Павсаний. Описание Эллады II 3, 11
- ↑ Еврипид. Медея 1316—1322
- ↑ Сенека. Медея 1024
- ↑ Диодор Сицилийский. Историческая библиотека IV 55, 4
- ↑ Диодор Сицилийский. Историческая библиотека IV 55, 5
- ↑ Гигин. Мифы 27
- ↑ Геродот. История VII 62; Павсаний. Описание Эллады II 3, 8
- ↑ Павсаний. Описание Эллады II 3, 8
- ↑ Страбон. География XI 13, 10 (стр.526)
- ↑ Псевдо-Аполлодор. Мифологическая библиотека Э V 5; Ликофрон. Александра 173
- ↑ Примечания Н. А. Чистяковой в кн. Аполлоний Родосский. Аргонавтика. М., 2001. С.213
- ↑ Павсаний. Описание Эллады II 12, 1
- ↑ Гесиод, подложный фр. 376 М.-У.
- ↑ Аристотель. Риторика II 23
- ↑ Комментарий Д. О. Торшилова в кн. Гигин. Мифы. СПб, 2000. С.47
Ссылки
- Мифы народов мира. М., 1991-92. В 2 т. Т.2. С.130-131
- на mlahanas.de
Медея — Википедия
Меде́я (др.-греч. Μήδεια; возможно, происхождение связано с μήδομαι «замышлять, придумывать», μῆδος «мысль, замысел»; груз. მედეა) — в древнегреческой мифологии королевна из страны Эета, волшебница и возлюбленная аргонавта Ясона.
Влюбившись в Ясона, она помогла ему завладеть золотым руном, убила собственного брата и отца, и бежала с аргонавтами из Эеты в Грецию. Когда же ее любимый впоследствии задумал жениться на другой, Медея погубила соперницу, убила двух своих детей от Ясона и скрылась на крылатой колеснице, посланной её дедом, богом Гелиосом (по рациональному измышлению — взошла на жертвенный костер).
Возможно была более молодой тезкой принцессы города Эфира из Арголиды(мачехи Тезея), с которой до аргонавтики встречался один из аргонавтов Тезей, впоследствии встретившийся и с более известной — Медей, дочерью царя Аэта.
Миф
Медея была дочерью колхидского царя Ээта и океаниды Идии[2], внучкой бога Гелиоса, племянницей Цирцеи (либо дочерью Ээта и Клитии[3]), волшебницей[4], а также жрицей (или даже дочерью[5]) Гекаты.
Встреча с Ясоном
Полюбив предводителя аргонавтов Ясона, она с помощью волшебного зелья помогла ему завладеть золотым руном и выдержать испытания, которым его подверг её отец. Вначале Ясон должен был вспахать поле упряжкой огнедышащих волов и засеять его зубами дракона, которые выросли в армию воинов. Предупреждённый Медеей, Ясон бросил в толпу камень, и воины начали убивать друг друга (ср. Кадм). Затем Медея с помощью своих трав усыпила дракона, охранявшего руно, и её возлюбленный, таким образом, смог его похитить. (Некоторые версии мифа утверждают, что Медея влюбилась в Ясона только благодаря прямому приказу Геры Афродите — богиня хотела, чтобы герою, которому она покровительствовала, кто-нибудь помог добыть руно). Пиндар называет её спасительницей аргонавтов[6].
Плавание на «Арго»
После похищения руна Медея бежала с Ясоном и аргонавтами и взяла с собой своего младшего брата Апсирта. Когда корабль отца начал настигать «Арго», Медея убила брата и расчленила его тело на несколько кусков, побросав их в воду — она знала, что Ээту придётся задержать судно, чтобы подобрать остатки тела сына. (Другой вариант: Апсирт не бежал с Медеей, а возглавил колхов, гнавшихся за аргонавтами. Колдунья заманила брата в ловушку, и Ясон убил его.)
Излечила аргонавта Аталанту, которая была серьёзно ранена. На борту корабля вышла замуж за Ясона, так как феаки требовали выдать беглянку, если только она ещё не стала его супругой. Затем судно сделало остановку на острове тётки Медеи — Цирцеи, которая провела обряд их очищения от греха убийства. Напророчила Евфему, кормчему «Арго», что однажды в его руках окажется власть над Ливией, — предсказание осуществилось через Батта, его потомка. В Италии Медея научила марсов заклинаниям и лекарствам от змей (см. Ангиция).
Затем корабль попытался причалить к острову Крит, который охранялся бронзовым человеком по имени Талос. У него была одна-единственная вена, которая проходила от лодыжки до шеи и затыкалась бронзовым гвоздём. По Аполлодору, аргонавты убили его так: Медея опоила Талоса травами, и внушила ему, что сделает его бессмертным, но для этого ей надо вынуть гвоздь. Она его вынула, весь ихор вытек, и гигант умер. Вариант — Талоса убил из лука Пеант, другая версия — Медея свела Талоса с ума волшебством, и он сам выдернул гвоздь. Таким образом, корабль наконец смог причалить.
Когда аргонавты наконец добрались до Иолка, ради трона которого Ясон добывал золотое руно, там все ещё правил его дядя Пелий. Он отказался уступить племяннику власть. Дочери Пелия, обманутые Медеей, убили своего отца. Обман был такой: волшебница сказала царевнам, что они могут превратить старика в молодого человека, если разрежут его и бросят в кипящий котёл (и продемонстрировала им это, зарезав и воскресив козла). Они поверили ей, убили своего отца и разрезали его, но Пелия Медея воскрешать, в отличие от демонстрационного козлёнка, уже не стала.
Овидий подробно описывает, как она готовила зелье для Эсона, которому всё же вернула молодость[7]. По просьбе Диониса вернула молодость его кормилицам[8]. По версии, вернула молодость также Ясону[9]. Согласно рационалистическому истолкованию мифа, Медея изобрела краску для волос, что омолаживало стариков[10].
После убийства Пелия Ясон и Медея были вынуждены сбежать в Коринф.
В Коринфе
Дальше у мифа существует несколько версий.
В Коринфе она прекратила голод, принеся жертвы Деметре и лемнийским нимфам, её полюбил Зевс, но она отвергла его, за что Гера обещала бессмертие её детям, которых коринфяне почитали как миксобарбаров (полуварваров). Феопомп рассказывал о любви Медеи и Сисифа[11]. Согласно поэме Евмела, Ясон и Медея царствовали в Коринфе. Когда у Медеи рождались дети, она скрывала их в святилище Геры, думая сделать их бессмертными. Она была изобличена Ясоном, тот уехал в Иолк, и Медея удалилась, передав власть Сисифу[12]. По Еврипиду и Сенеке, она убила своих двоих детей, которых они не называют по имени[13].
Согласно одному из подвариантов (историку Дидиму), царь Коринфа Креонт решил выдать за Ясона свою дочь Главку (вариант: Креусу) и убедил его оставить Медею. В свою очередь, Медея отравила Креонта, и сбежала из города, но своих детей захватить с собой не смогла, и они были из мести убиты коринфянами.
Согласно более распространённому варианту, Ясон сам захотел жениться на Главке. Брошенная Медея пропитала волшебными травами роскошный пеплос и послала отравленный подарок сопернице. Когда царевна надела его, платье немедленно вспыхнуло, и Главка сгорела заживо вместе с отцом, который пытался её спасти. Затем Медея собственноручно убила своих сыновей от Ясона (Мермера и Ферета) и скрылась на посланной её дедом Гелиосом (или Гекатой) крылатой колеснице, запряжённой драконами[14].
Этот сюжет был популяризирован Еврипидом: драматург внёс психологическую мотивацию в убийство Медеей своих детей, показав, что она не была ни варваром, ни сумасшедшей, а совершила этот поступок, потому что это было лучшим способом причинить Ясону боль. (Современные писателю злые языки утверждали, что Еврипид приписал убийство мальчиков их матери, а не коринфянам, как было раньше, за огромную взятку в 5 талантов, нацеленную на очищение доброго имени города).
Сбежав от Ясона, Медея направилась в Фивы, где она исцелила Геракла (также бывшего аргонавта) от безумия после убийства им детей[15]. В благодарность герой разрешил ей остаться в городе, но разъярённые фиване против его воли изгнали волшебницу и убийцу из своих стен.
В Афинах
Затем Медея оказалась в Афинах и стала женой царя Эгея. В Афинах она была привлечена к суду Гиппотом, сыном Креонта из Коринфа, и оправдана[16]. Она родила Эгею сына Меда.
Их семейная идиллия была разрушена появлением Тесея — наследника царя, зачатого им втайне и выросшего в Трезене. Тесей приехал к отцу инкогнито, и тот не знал, кем ему приходится юноша. Медея, почувствовав угрозу наследия своему сыну, убедила Эгея убить гостя. Царь угостил Тесея кубком с отравленным вином, но прежде чем гость успел поднести его к губам, Эгей увидел у него на поясе свой меч, который он оставил матери Тесея для своего первенца. Он выбил кубок с ядом из рук сына. Медея вместе с сыном Медом скрылась из Афин прежде, чем начались неприятности.
Дальнейшая судьба Медеи
Затем Медея вернулась на родину, в Колхиду (либо изгнана из Афин некоей жрицей Артемиды, уличённая как колдунья), на упряжке драконов. По пути она освободила город Абсориду от змей[17].
На родине она обнаружила, что её отец свергнут своим братом Персом, захватившим власть. Волшебница быстро устраняет эту несправедливость, убив родного дядю-убийцу руками своего сына Меда, и восстанавливает царство своего отца во главе с Медом. Затем Мед завоёвывает значительную часть Азии. (Вариант: Мед погиб в походе против индов, Медея убивает Перса сама и возвращает на престол своего отца Ээта).
По другому рассказу, уличённая в злоумышлении против Тесея, она бежала из Афин и с сыном Медом явилась в страну Ария, дав название её жителям — меды[18]. По Гелланику, этого сына (от Ясона) звали Поликсен[19].
По некоторым данным она царствовала в Мидии вместе с Ясоном и ввела ношение одежды, закрывающей тело и лицо[20].
После смерти
Некоторые легенды рассказывают о том, что на Островах Блаженных Медея вышла замуж за Ахилла[21] (эту версию упоминали Ивик (фр. 291 Пейдж), Симонид (558 Пейдж) и схолиаст Аполлония[22]). Другие повествуют о том, что богиня Гера наделила Медею даром бессмертия за то, что она сопротивлялась ухаживаниям Зевса.
Жрец в Сикионе, принося жертвы ветрам над четырьмя ямами, произносил заклинания Медеи[23]. Её стал почитать богиней Гесиод[24].
Две Медеи
Хронологические несостыковки позволяют предположить некоторым исследователям, что в древнегреческой мифологии могло быть два женских персонажа с этим именем. Это связано, в первую очередь, с взаимоотношениями Медеи с Тесеем:
- Медея появилась в Греции после похода за Золотым Руном
- Тесей был аргонавтом, и ушёл в поход за Золотым Руном после того, как Эгей признал его сыном (и Медея попыталась его убить)
Таким образом, оказывается, что Медея присутствовала в Афинах до похода за Золотым Руном. Или же это была другая Медея. Противоречие сглаживается, если принять, что Тесей не принимал участие в походе аргонавтов (многие классики и не включают его в список) и, таким образом, сначала был поход, а потом прибытие Тесея в Афины.
Семантика
Толкование образа
Мифы, повествующие о судьбе Ясона, неотъемлемо связаны с женским образом Медеи. Согласно одной из концепций, специалисты считали их частью мифологического пласта, являющегося частью легенд, рассказывавших об эллинах далёкого героического века (до Троянской войны), столкнувшихся с догреческими пеласгическими культурами материковой Греции, побережья Эгейского моря и Анатолии. Ясон, Персей, Тесей и, прежде всего, Геракл, явились такими пограничными фигурами, балансировавшими между старым миром шаманов, хтонических божеств земли, архаического матриархата, Великой Богини, и — наступающим в Греции новым бронзовым веком.
Такие черты образа Медеи, как её способность оживлять мёртвых, летать по небесам и так далее, позволяют предположить, что первоначально она почиталась как богиня. Вероятно, в её образе слились следующие черты:
- почитавшейся в Колхиде солнечной богини
- колдуньи фессалийских сказок (Иолк, Фессалия — родина Ясона и центр рассказов о нём)
- героини коринфского эпоса, в котором Медея и её отец Ээт считались выходцами из Коринфа
Источники
История о Медее, Ясоне и аргонавтах лучше всего известна по поздней литературной обработке Аполлония Родосского (III в. до н. э.), называемой «Argonautica». Но судя по идеям, наполняющим этот эпос и его достаточно архаическому словарю, он основывается на очень старых, разрозненных материалах.
- «Медея» — пьеса Еврипида, (431 г. до н. э.). Текст
- Аполлоний Родосский, «Аргонавтика»
- Аполлодор, Библиотека I, 23-28
- Овидий, «Метаморфозы», VII, 1-424, «Героини», XII, «Медея» (трагедия, не сохр.)
- Сенека, «Медея» (трагедия)
- Гай Валерий Флакк, «Аргонавтика»
Образ Медеи в искусстве
Литература
- Медея — действующее лицо трагедий Софокла «Колхидянки» (фр. 337-346 Радт), «Скифы» (фр. 546-549 Радт), «Зельекопы» (фр. 534-536 Радт, описано приготовление ядовитых трав), Еврипида «Медея» и «Эгей» и Сенеки «Медея». Трагедии «Медея» писали также Антифрон, Еврипид Младший, Меланфий, Неофрон Сикионский, Диоген Синопский, Каркин Младший[25], Дикеоген, Морсим, Феодорид, Биот, неизвестный автор, Энний («Медея изгнанница»), Акций («Медея, или Аргонавты»), Помпей Макр, Овидий и Лукан. Известно семь комедий, включая Эпихарма и Ринфона[26]. Овидий сочинил также письмо Медеи Ясону (Героиды XII).
- Чосер, «The Legend of Good Women» (1386)
- Корнель, «Медея», трагедия (1635)
- Ф. В. Готтер, «Медея»
- Жозе Антониу да Силва, пьеса «Чары Медеи» (1735)
- Ф. М. Клингер — драмы «Медея в Коринфе» (1786) и «Медея на Кавказе» (1791)
- Л. Тик, «Медея»
- Дж. Б. Никколини — трагедия «Медея» (1825)
- Франц Грильпарцер — пьеса «Золотое руно» (1822)
- Пауль Хейзе — новелла «Медея»
- Уильям Моррис — поэма «Жизнь и смерть Ясона» (1867)
- Катюль Мендес — трагедия «Медея»
- Жан Ануй, драма «Медея» (1946)
- Ф. Т. Чокор, «Медея»
- Maxwell Anderson — «The Wingless Victory»
- Robinson Jeffers — «Medea»
- Ханс Хенни Янн, «Медея»
- Хайнер Мюллер — «Medeamaterial and Medeaplay» 1982)
- Криста Вольф — роман «Медея. Голоса» (1993)
- A. R. Gurney — «The Golden Fleece»
- Marina Carr — «By the Bog of Cats»
- Дарио Фо — пьеса «Медея» (1979)
- Дане Зайц — драма «Медея» (1988)
- Улицкая, Людмила Евгеньевна — «Медея и её дети» (1996)
- КЛИМ — пьеса «Театр Медеи» (2001)
- Том Лануа — пьеса «Мама Медея» (2001)
- Сара Стридсберг — драма «Medealand» (пост. 2009 в Драматен, в заглавной роли — Нуми Рапас)
- Cherrie Moraga — «The Hungry Woman: A Mexican Medea»
- Michael Wood — «In Search of Myths & Heroes: Jason and the Golden Fleece»
- Percival Everett — «For Her Dark Skin»
- Роберт Холдсток — «Кельтика»
- Лёха Никонов — поэма «Медея» (2012)
- Людмила Разумовская — пьеса «Медея» (1980-е годы)
Музыка
- Франческо Кавалли — опера «Ясон» (Giasone, 1649)
- Марк-Антуан Шарпантье — музыкальная трагедия «Медея», 1693
- Жан-Филипп Рамо — кантата «Медея»
- Родольф, Жан-Жозеф — Ясон и Медея (балет), 1763 год, Штутгарт, первая постановка Ж.-Ж. Новерра, там же; эта постановка стала предвестником всего современного классического балета
- Иржи Бенда — мелодрама «Медея», 1775
- Луиджи Керубини — опера «Медея», 1797
- Симон Майр — опера «Медея в Коринфе» (исп.1813)
- И. Г. Науман, «Медея»
- Саверио Меркаданте — опера «Медея» (1851)
- Э. Кшенек — «Медея»
- Д. Мийо — опера «Медея», 1939
- Самуэл Барбер — Medea Ballet Suite Op. 23, Medea’s Meditation & Dance of Vengeance (1946)
- Фридхельм Дёль — опера «Медея» (1987/1990)
- Паскаль Дюсапен — опера «Медея-материал», либретто Хайнера Мюллера (1990)
- Chamber Made — опера «Медея», 1993
- мюзикл «Marie Christine» на сюжет Медеи, но в Новом Орлеане XIX в. и вуду
- Микис Теодоракис — опера «Медея» (1988—1990)
- Балет Джона Ноймайера «Медея» на музыку Баха, Бартока, Шнитке (1990)
- Рольф Либерман — опера «Медея» (1995)
- Оскар Страсной — опера «Мидея» (2000)
- группа «Зломрак» — песня «Медея»
- группа Хорги — песня «Медея»
- группа Insomnium — песня «Medeia»
- Тамара Гвердцители — «Медея» (песня на грузинском языке)
- песня Виены Тенг «My Medea»
- Балет Анжелена Прельжокажа «Сон Медеи» на музыку Мауро Ланцы (2004)
- A Filetta — «Медея» (2006, на корсиканском языке)
- Панк-опера «Медея. Эпизоды». (Постановка: Джулиано Ди Капуа, Медея: Илона Маркарова, монологи: Лёха Никонов, поэма «Медея», музыка: «Uniquetunes», «Последние Танки В Париже», Андрей Сизинцев, Духовое трио: Эмиль Яковлев, Леон Суходольский, Сергей Смирнов, Санкт-Петербург, 2010)
- Ариберт Райманн — опера «Медея» (2010)
- Алина Новикова (композитор) и Дарья Жолнерова (реж.), Санкт-Петербург — опера «Медея» (2011)
- Alai Oli — Медея (2013)
- Ex Libris (группа) — альбом Medea (Ex Libris) (2014)
Живопись
Скульптура
Кинематограф
- 1963: «Ясон и аргонавты» / «Jason and the Argonauts», в роли Медеи — Нэнси Ковак
- 1969: «Медея» — фильм Пьера Паоло Пазолини, в гл. роли Мария Каллас
- 1986: «Весёлая хроника опасного путешествия» — фильм Евгения Гинзбурга, в роли Медеи — Лика Кавжарадзе
- 1978: «A Dream of Passion» — фильм Жюля Дассена, где Мелина Меркури — актриса, играющая роль Медеи, — разыскивает свою мать (Эллен Бёрстин), за убийство детей отбывающую срок в тюрьме
- 1988: «Медея» — телевизионный фильм Ларса фон Триера по сценарию Карла Теодора Дрейера «Медея», в роли Медеи — Kirsten Olesen
- 2000: «Jason and the Argonauts», фильм телеканала Hallmark, в роли Медеи — Джолин Блэлок
- 2005: «Medea» — телесериал Тео ван Гога, в роли Медеи — Катя Схюрман
- 2007: «Medea Miracle» — фильм Тонино Де Бернарди, в главной роли — Изабель Юппер
- 2009: «Медея» — фильм Натальи Кузнецовой, в роли Медеи — Лилиан Наврозашвили
- см. Медея (фильм)
- Медея является в образе призванного слуги в аниме-сериале «Судьба: ночь схватки» (2006) и одноимённом полнометражном фильме (2010), а также Fate Stay night: Unlimited Blade Works (2015)
- 2014: «Настоящий детектив» — в 6 серии герои Мэттью Макконахи и Вуди Харрельсона расследуют «Дело Медеи»: мать-наркоманка признаётся в убийстве собственного ребёнка.
- 2015 Фантазийно-исторический сериал «Олимп» царица Мидея жена Эгея
Интересные факты
- «Комплекс Медеи» — иногда употребляемое название для матерей, в особенности разведённых, убивающих своих детей или причиняющих им боль.
- Генетическая манипуляция Maternal effect dominant embryonic arrest (аббревиатура Medea) названа в честь этого мифического персонажа.
- В честь Медеи назван астероид (212) Медея, открытый в 1880 году.
Примечания
- ↑ 1 2 3 4 5 6 7 Schmitz L. Medeia // Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology / W. Smith — Boston: Little, Brown and Company, 1870. — Vol. 2. — P. 1003.
- ↑ Аполлоний Родосский. Аргонавтика III 241; Гигин. Мифы 25
- ↑ Гигин. Мифы. Введение 37
- ↑ Медея — статья из Большой советской энциклопедии.
- ↑ Диодор Сицилийский. Историческая библиотека IV 46, 1
- ↑ Пиндар. Олимпийские песни XIII 54
- ↑ Овидий. Метаморфозы VII 171—291
- ↑ Гигин. Мифы 182, из Эсхила; Первый Ватиканский мифограф II 86, 3
- ↑ Ликофрон. Александра 1315; схолии к Еврипиду. Медея, предисл. по Ферекиду и Симониду // Комментарий Д. О. Торшилова в кн. Гигин. Мифы. СПб, 2000. С.45
- ↑ Палефат. О невероятном 43; Климент. Строматы I 76, 1
- ↑ Схолии к Пиндару. Олимпийские песни XIII 74 // Комментарий Д. О. Торшилова в кн. Гигин. Мифы. СПб, 2000. С.47
- ↑ Павсаний. Описание Эллады II 3, 11
- ↑ Еврипид. Медея 1316—1322
- ↑ Сенека. Медея 1024
- ↑ Диодор Сицилийский. Историческая библиотека IV 55, 4
- ↑ Диодор Сицилийский. Историческая библиотека IV 55, 5
- ↑ Гигин. Мифы 27
- ↑ Геродот. История VII 62; Павсаний. Описание Эллады II 3, 8
- ↑ Павсаний. Описание Эллады II 3, 8
- ↑ Страбон. География XI 13, 10 (стр.526)
- ↑ Псевдо-Аполлодор. Мифологическая библиотека Э V 5; Ликофрон. Александра 173
- ↑ Примечания Н. А. Чистяковой в кн. Аполлоний Родосский. Аргонавтика. М., 2001. С.213
- ↑ Павсаний. Описание Эллады II 12, 1
- ↑ Гесиод, подложный фр. 376 М.-У.
- ↑ Аристотель. Риторика II 23
- ↑ Комментарий Д. О. Торшилова в кн. Гигин. Мифы. СПб, 2000. С.47
Ссылки
- Мифы народов мира. М., 1991-92. В 2 т. Т.2. С.130-131
- на mlahanas.de
Медея — Википедия. Что такое Медея
Меде́я (др.-греч. Μήδεια; возможно, происхождение связано с μήδομαι «замышлять, придумывать», μῆδος «мысль, замысел»; груз. მედეა) — в древнегреческой мифологии королевна из страны Эета, волшебница и возлюбленная аргонавта Ясона.
Влюбившись в Ясона, она помогла ему завладеть золотым руном, убила собственного брата и отца, и бежала с аргонавтами из Эеты в Грецию. Когда же ее любимый впоследствии задумал жениться на другой, Медея погубила соперницу, убила двух своих детей от Ясона и скрылась на крылатой колеснице, посланной её дедом, богом Гелиосом (по рациональному измышлению — взошла на жертвенный костер).
Возможно была более молодой тезкой принцессы города Эфира из Арголиды(мачехи Тезея), с которой до аргонавтики встречался один из аргонавтов Тезей, впоследствии встретившийся и с более известной — Медей, дочерью царя Аэта.
Миф
Медея была дочерью колхидского царя Ээта и океаниды Идии[2], внучкой бога Гелиоса, племянницей Цирцеи (либо дочерью Ээта и Клитии[3]), волшебницей[4], а также жрицей (или даже дочерью[5]) Гекаты.
Встреча с Ясоном
Полюбив предводителя аргонавтов Ясона, она с помощью волшебного зелья помогла ему завладеть золотым руном и выдержать испытания, которым его подверг её отец. Вначале Ясон должен был вспахать поле упряжкой огнедышащих волов и засеять его зубами дракона, которые выросли в армию воинов. Предупреждённый Медеей, Ясон бросил в толпу камень, и воины начали убивать друг друга (ср. Кадм). Затем Медея с помощью своих трав усыпила дракона, охранявшего руно, и её возлюбленный, таким образом, смог его похитить. (Некоторые версии мифа утверждают, что Медея влюбилась в Ясона только благодаря прямому приказу Геры Афродите — богиня хотела, чтобы герою, которому она покровительствовала, кто-нибудь помог добыть руно). Пиндар называет её спасительницей аргонавтов[6].
Плавание на «Арго»
После похищения руна Медея бежала с Ясоном и аргонавтами и взяла с собой своего младшего брата Апсирта. Когда корабль отца начал настигать «Арго», Медея убила брата и расчленила его тело на несколько кусков, побросав их в воду — она знала, что Ээту придётся задержать судно, чтобы подобрать остатки тела сына. (Другой вариант: Апсирт не бежал с Медеей, а возглавил колхов, гнавшихся за аргонавтами. Колдунья заманила брата в ловушку, и Ясон убил его.)
Излечила аргонавта Аталанту, которая была серьёзно ранена. На борту корабля вышла замуж за Ясона, так как феаки требовали выдать беглянку, если только она ещё не стала его супругой. Затем судно сделало остановку на острове тётки Медеи — Цирцеи, которая провела обряд их очищения от греха убийства. Напророчила Евфему, кормчему «Арго», что однажды в его руках окажется власть над Ливией, — предсказание осуществилось через Батта, его потомка. В Италии Медея научила марсов заклинаниям и лекарствам от змей (см. Ангиция).
Затем корабль попытался причалить к острову Крит, который охранялся бронзовым человеком по имени Талос. У него была одна-единственная вена, которая проходила от лодыжки до шеи и затыкалась бронзовым гвоздём. По Аполлодору, аргонавты убили его так: Медея опоила Талоса травами, и внушила ему, что сделает его бессмертным, но для этого ей надо вынуть гвоздь. Она его вынула, весь ихор вытек, и гигант умер. Вариант — Талоса убил из лука Пеант, другая версия — Медея свела Талоса с ума волшебством, и он сам выдернул гвоздь. Таким образом, корабль наконец смог причалить.
Когда аргонавты наконец добрались до Иолка, ради трона которого Ясон добывал золотое руно, там все ещё правил его дядя Пелий. Он отказался уступить племяннику власть. Дочери Пелия, обманутые Медеей, убили своего отца. Обман был такой: волшебница сказала царевнам, что они могут превратить старика в молодого человека, если разрежут его и бросят в кипящий котёл (и продемонстрировала им это, зарезав и воскресив козла). Они поверили ей, убили своего отца и разрезали его, но Пелия Медея воскрешать, в отличие от демонстрационного козлёнка, уже не стала.
Овидий подробно описывает, как она готовила зелье для Эсона, которому всё же вернула молодость[7]. По просьбе Диониса вернула молодость его кормилицам[8]. По версии, вернула молодость также Ясону[9]. Согласно рационалистическому истолкованию мифа, Медея изобрела краску для волос, что омолаживало стариков[10].
После убийства Пелия Ясон и Медея были вынуждены сбежать в Коринф.
В Коринфе
Дальше у мифа существует несколько версий.
В Коринфе она прекратила голод, принеся жертвы Деметре и лемнийским нимфам, её полюбил Зевс, но она отвергла его, за что Гера обещала бессмертие её детям, которых коринфяне почитали как миксобарбаров (полуварваров). Феопомп рассказывал о любви Медеи и Сисифа[11]. Согласно поэме Евмела, Ясон и Медея царствовали в Коринфе. Когда у Медеи рождались дети, она скрывала их в святилище Геры, думая сделать их бессмертными. Она была изобличена Ясоном, тот уехал в Иолк, и Медея удалилась, передав власть Сисифу[12]. По Еврипиду и Сенеке, она убила своих двоих детей, которых они не называют по имени[13].
Согласно одному из подвариантов (историку Дидиму), царь Коринфа Креонт решил выдать за Ясона свою дочь Главку (вариант: Креусу) и убедил его оставить Медею. В свою очередь, Медея отравила Креонта, и сбежала из города, но своих детей захватить с собой не смогла, и они были из мести убиты коринфянами.
Согласно более распространённому варианту, Ясон сам захотел жениться на Главке. Брошенная Медея пропитала волшебными травами роскошный пеплос и послала отравленный подарок сопернице. Когда царевна надела его, платье немедленно вспыхнуло, и Главка сгорела заживо вместе с отцом, который пытался её спасти. Затем Медея собственноручно убила своих сыновей от Ясона (Мермера и Ферета) и скрылась на посланной её дедом Гелиосом (или Гекатой) крылатой колеснице, запряжённой драконами[14].
Этот сюжет был популяризирован Еврипидом: драматург внёс психологическую мотивацию в убийство Медеей своих детей, показав, что она не была ни варваром, ни сумасшедшей, а совершила этот поступок, потому что это было лучшим способом причинить Ясону боль. (Современные писателю злые языки утверждали, что Еврипид приписал убийство мальчиков их матери, а не коринфянам, как было раньше, за огромную взятку в 5 талантов, нацеленную на очищение доброго имени города).
Сбежав от Ясона, Медея направилась в Фивы, где она исцелила Геракла (также бывшего аргонавта) от безумия после убийства им детей[15]. В благодарность герой разрешил ей остаться в городе, но разъярённые фиване против его воли изгнали волшебницу и убийцу из своих стен.
В Афинах
Затем Медея оказалась в Афинах и стала женой царя Эгея. В Афинах она была привлечена к суду Гиппотом, сыном Креонта из Коринфа, и оправдана[16]. Она родила Эгею сына Меда.
Их семейная идиллия была разрушена появлением Тесея — наследника царя, зачатого им втайне и выросшего в Трезене. Тесей приехал к отцу инкогнито, и тот не знал, кем ему приходится юноша. Медея, почувствовав угрозу наследия своему сыну, убедила Эгея убить гостя. Царь угостил Тесея кубком с отравленным вином, но прежде чем гость успел поднести его к губам, Эгей увидел у него на поясе свой меч, который он оставил матери Тесея для своего первенца. Он выбил кубок с ядом из рук сына. Медея вместе с сыном Медом скрылась из Афин прежде, чем начались неприятности.
Дальнейшая судьба Медеи
Затем Медея вернулась на родину, в Колхиду (либо изгнана из Афин некоей жрицей Артемиды, уличённая как колдунья), на упряжке драконов. По пути она освободила город Абсориду от змей[17].
На родине она обнаружила, что её отец свергнут своим братом Персом, захватившим власть. Волшебница быстро устраняет эту несправедливость, убив родного дядю-убийцу руками своего сына Меда, и восстанавливает царство своего отца во главе с Медом. Затем Мед завоёвывает значительную часть Азии. (Вариант: Мед погиб в походе против индов, Медея убивает Перса сама и возвращает на престол своего отца Ээта).
По другому рассказу, уличённая в злоумышлении против Тесея, она бежала из Афин и с сыном Медом явилась в страну Ария, дав название её жителям — меды[18]. По Гелланику, этого сына (от Ясона) звали Поликсен[19].
По некоторым данным она царствовала в Мидии вместе с Ясоном и ввела ношение одежды, закрывающей тело и лицо[20].
После смерти
Некоторые легенды рассказывают о том, что на Островах Блаженных Медея вышла замуж за Ахилла[21] (эту версию упоминали Ивик (фр. 291 Пейдж), Симонид (558 Пейдж) и схолиаст Аполлония[22]). Другие повествуют о том, что богиня Гера наделила Медею даром бессмертия за то, что она сопротивлялась ухаживаниям Зевса.
Жрец в Сикионе, принося жертвы ветрам над четырьмя ямами, произносил заклинания Медеи[23]. Её стал почитать богиней Гесиод[24].
Две Медеи
Хронологические несостыковки позволяют предположить некоторым исследователям, что в древнегреческой мифологии могло быть два женских персонажа с этим именем. Это связано, в первую очередь, с взаимоотношениями Медеи с Тесеем:
- Медея появилась в Греции после похода за Золотым Руном
- Тесей был аргонавтом, и ушёл в поход за Золотым Руном после того, как Эгей признал его сыном (и Медея попыталась его убить)
Таким образом, оказывается, что Медея присутствовала в Афинах до похода за Золотым Руном. Или же это была другая Медея. Противоречие сглаживается, если принять, что Тесей не принимал участие в походе аргонавтов (многие классики и не включают его в список) и, таким образом, сначала был поход, а потом прибытие Тесея в Афины.
Семантика
Толкование образа
Мифы, повествующие о судьбе Ясона, неотъемлемо связаны с женским образом Медеи. Согласно одной из концепций, специалисты считали их частью мифологического пласта, являющегося частью легенд, рассказывавших об эллинах далёкого героического века (до Троянской войны), столкнувшихся с догреческими пеласгическими культурами материковой Греции, побережья Эгейского моря и Анатолии. Ясон, Персей, Тесей и, прежде всего, Геракл, явились такими пограничными фигурами, балансировавшими между старым миром шаманов, хтонических божеств земли, архаического матриархата, Великой Богини, и — наступающим в Греции новым бронзовым веком.
Такие черты образа Медеи, как её способность оживлять мёртвых, летать по небесам и так далее, позволяют предположить, что первоначально она почиталась как богиня. Вероятно, в её образе слились следующие черты:
- почитавшейся в Колхиде солнечной богини
- колдуньи фессалийских сказок (Иолк, Фессалия — родина Ясона и центр рассказов о нём)
- героини коринфского эпоса, в котором Медея и её отец Ээт считались выходцами из Коринфа
Источники
История о Медее, Ясоне и аргонавтах лучше всего известна по поздней литературной обработке Аполлония Родосского (III в. до н. э.), называемой «Argonautica». Но судя по идеям, наполняющим этот эпос и его достаточно архаическому словарю, он основывается на очень старых, разрозненных материалах.
- «Медея» — пьеса Еврипида, (431 г. до н. э.). Текст
- Аполлоний Родосский, «Аргонавтика»
- Аполлодор, Библиотека I, 23-28
- Овидий, «Метаморфозы», VII, 1-424, «Героини», XII, «Медея» (трагедия, не сохр.)
- Сенека, «Медея» (трагедия)
- Гай Валерий Флакк, «Аргонавтика»
Образ Медеи в искусстве
Литература
- Медея — действующее лицо трагедий Софокла «Колхидянки» (фр. 337-346 Радт), «Скифы» (фр. 546-549 Радт), «Зельекопы» (фр. 534-536 Радт, описано приготовление ядовитых трав), Еврипида «Медея» и «Эгей» и Сенеки «Медея». Трагедии «Медея» писали также Антифрон, Еврипид Младший, Меланфий, Неофрон Сикионский, Диоген Синопский, Каркин Младший[25], Дикеоген, Морсим, Феодорид, Биот, неизвестный автор, Энний («Медея изгнанница»), Акций («Медея, или Аргонавты»), Помпей Макр, Овидий и Лукан. Известно семь комедий, включая Эпихарма и Ринфона[26]. Овидий сочинил также письмо Медеи Ясону (Героиды XII).
- Чосер, «The Legend of Good Women» (1386)
- Корнель, «Медея», трагедия (1635)
- Ф. В. Готтер, «Медея»
- Жозе Антониу да Силва, пьеса «Чары Медеи» (1735)
- Ф. М. Клингер — драмы «Медея в Коринфе» (1786) и «Медея на Кавказе» (1791)
- Л. Тик, «Медея»
- Дж. Б. Никколини — трагедия «Медея» (1825)
- Франц Грильпарцер — пьеса «Золотое руно» (1822)
- Пауль Хейзе — новелла «Медея»
- Уильям Моррис — поэма «Жизнь и смерть Ясона» (1867)
- Катюль Мендес — трагедия «Медея»
- Жан Ануй, драма «Медея» (1946)
- Ф. Т. Чокор, «Медея»
- Maxwell Anderson — «The Wingless Victory»
- Robinson Jeffers — «Medea»
- Ханс Хенни Янн, «Медея»
- Хайнер Мюллер — «Medeamaterial and Medeaplay» 1982)
- Криста Вольф — роман «Медея. Голоса» (1993)
- A. R. Gurney — «The Golden Fleece»
- Marina Carr — «By the Bog of Cats»
- Дарио Фо — пьеса «Медея» (1979)
- Дане Зайц — драма «Медея» (1988)
- Улицкая, Людмила Евгеньевна — «Медея и её дети» (1996)
- КЛИМ — пьеса «Театр Медеи» (2001)
- Том Лануа — пьеса «Мама Медея» (2001)
- Сара Стридсберг — драма «Medealand» (пост. 2009 в Драматен, в заглавной роли — Нуми Рапас)
- Cherrie Moraga — «The Hungry Woman: A Mexican Medea»
- Michael Wood — «In Search of Myths & Heroes: Jason and the Golden Fleece»
- Percival Everett — «For Her Dark Skin»
- Роберт Холдсток — «Кельтика»
- Лёха Никонов — поэма «Медея» (2012)
- Людмила Разумовская — пьеса «Медея» (1980-е годы)
Музыка
- Франческо Кавалли — опера «Ясон» (Giasone, 1649)
- Марк-Антуан Шарпантье — музыкальная трагедия «Медея», 1693
- Жан-Филипп Рамо — кантата «Медея»
- Родольф, Жан-Жозеф — Ясон и Медея (балет), 1763 год, Штутгарт, первая постановка Ж.-Ж. Новерра, там же; эта постановка стала предвестником всего современного классического балета
- Иржи Бенда — мелодрама «Медея», 1775
- Луиджи Керубини — опера «Медея», 1797
- Симон Майр — опера «Медея в Коринфе» (исп.1813)
- И. Г. Науман, «Медея»
- Саверио Меркаданте — опера «Медея» (1851)
- Э. Кшенек — «Медея»
- Д. Мийо — опера «Медея», 1939
- Самуэл Барбер — Medea Ballet Suite Op. 23, Medea’s Meditation & Dance of Vengeance (1946)
- Фридхельм Дёль — опера «Медея» (1987/1990)
- Паскаль Дюсапен — опера «Медея-материал», либретто Хайнера Мюллера (1990)
- Chamber Made — опера «Медея», 1993
- мюзикл «Marie Christine» на сюжет Медеи, но в Новом Орлеане XIX в. и вуду
- Микис Теодоракис — опера «Медея» (1988—1990)
- Балет Джона Ноймайера «Медея» на музыку Баха, Бартока, Шнитке (1990)
- Рольф Либерман — опера «Медея» (1995)
- Оскар Страсной — опера «Мидея» (2000)
- группа «Зломрак» — песня «Медея»
- группа Хорги — песня «Медея»
- группа Insomnium — песня «Medeia»
- Тамара Гвердцители — «Медея» (песня на грузинском языке)
- песня Виены Тенг «My Medea»
- Балет Анжелена Прельжокажа «Сон Медеи» на музыку Мауро Ланцы (2004)
- A Filetta — «Медея» (2006, на корсиканском языке)
- Панк-опера «Медея. Эпизоды». (Постановка: Джулиано Ди Капуа, Медея: Илона Маркарова, монологи: Лёха Никонов, поэма «Медея», музыка: «Uniquetunes», «Последние Танки В Париже», Андрей Сизинцев, Духовое трио: Эмиль Яковлев, Леон Суходольский, Сергей Смирнов, Санкт-Петербург, 2010)
- Ариберт Райманн — опера «Медея» (2010)
- Алина Новикова (композитор) и Дарья Жолнерова (реж.), Санкт-Петербург — опера «Медея» (2011)
- Alai Oli — Медея (2013)
- Ex Libris (группа) — альбом Medea (Ex Libris) (2014)
Живопись
Скульптура
Кинематограф
- 1963: «Ясон и аргонавты» / «Jason and the Argonauts», в роли Медеи — Нэнси Ковак
- 1969: «Медея» — фильм Пьера Паоло Пазолини, в гл. роли Мария Каллас
- 1986: «Весёлая хроника опасного путешествия» — фильм Евгения Гинзбурга, в роли Медеи — Лика Кавжарадзе
- 1978: «A Dream of Passion» — фильм Жюля Дассена, где Мелина Меркури — актриса, играющая роль Медеи, — разыскивает свою мать (Эллен Бёрстин), за убийство детей отбывающую срок в тюрьме
- 1988: «Медея» — телевизионный фильм Ларса фон Триера по сценарию Карла Теодора Дрейера «Медея», в роли Медеи — Kirsten Olesen
- 2000: «Jason and the Argonauts», фильм телеканала Hallmark, в роли Медеи — Джолин Блэлок
- 2005: «Medea» — телесериал Тео ван Гога, в роли Медеи — Катя Схюрман
- 2007: «Medea Miracle» — фильм Тонино Де Бернарди, в главной роли — Изабель Юппер
- 2009: «Медея» — фильм Натальи Кузнецовой, в роли Медеи — Лилиан Наврозашвили
- см. Медея (фильм)
- Медея является в образе призванного слуги в аниме-сериале «Судьба: ночь схватки» (2006) и одноимённом полнометражном фильме (2010), а также Fate Stay night: Unlimited Blade Works (2015)
- 2014: «Настоящий детектив» — в 6 серии герои Мэттью Макконахи и Вуди Харрельсона расследуют «Дело Медеи»: мать-наркоманка признаётся в убийстве собственного ребёнка.
- 2015 Фантазийно-исторический сериал «Олимп» царица Мидея жена Эгея
Интересные факты
- «Комплекс Медеи» — иногда употребляемое название для матерей, в особенности разведённых, убивающих своих детей или причиняющих им боль.
- Генетическая манипуляция Maternal effect dominant embryonic arrest (аббревиатура Medea) названа в честь этого мифического персонажа.
- В честь Медеи назван астероид (212) Медея, открытый в 1880 году.
Примечания
- ↑ 1 2 3 4 5 6 7 Schmitz L. Medeia // Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology / W. Smith — Boston: Little, Brown and Company, 1870. — Vol. 2. — P. 1003.
- ↑ Аполлоний Родосский. Аргонавтика III 241; Гигин. Мифы 25
- ↑ Гигин. Мифы. Введение 37
- ↑ Медея — статья из Большой советской энциклопедии.
- ↑ Диодор Сицилийский. Историческая библиотека IV 46, 1
- ↑ Пиндар. Олимпийские песни XIII 54
- ↑ Овидий. Метаморфозы VII 171—291
- ↑ Гигин. Мифы 182, из Эсхила; Первый Ватиканский мифограф II 86, 3
- ↑ Ликофрон. Александра 1315; схолии к Еврипиду. Медея, предисл. по Ферекиду и Симониду // Комментарий Д. О. Торшилова в кн. Гигин. Мифы. СПб, 2000. С.45
- ↑ Палефат. О невероятном 43; Климент. Строматы I 76, 1
- ↑ Схолии к Пиндару. Олимпийские песни XIII 74 // Комментарий Д. О. Торшилова в кн. Гигин. Мифы. СПб, 2000. С.47
- ↑ Павсаний. Описание Эллады II 3, 11
- ↑ Еврипид. Медея 1316—1322
- ↑ Сенека. Медея 1024
- ↑ Диодор Сицилийский. Историческая библиотека IV 55, 4
- ↑ Диодор Сицилийский. Историческая библиотека IV 55, 5
- ↑ Гигин. Мифы 27
- ↑ Геродот. История VII 62; Павсаний. Описание Эллады II 3, 8
- ↑ Павсаний. Описание Эллады II 3, 8
- ↑ Страбон. География XI 13, 10 (стр.526)
- ↑ Псевдо-Аполлодор. Мифологическая библиотека Э V 5; Ликофрон. Александра 173
- ↑ Примечания Н. А. Чистяковой в кн. Аполлоний Родосский. Аргонавтика. М., 2001. С.213
- ↑ Павсаний. Описание Эллады II 12, 1
- ↑ Гесиод, подложный фр. 376 М.-У.
- ↑ Аристотель. Риторика II 23
- ↑ Комментарий Д. О. Торшилова в кн. Гигин. Мифы. СПб, 2000. С.47
Ссылки
- Мифы народов мира. М., 1991-92. В 2 т. Т.2. С.130-131
- на mlahanas.de
Медея и Ясон. Великие истории любви. 100 рассказов о большом чувстве
Древняя Греция дала миру такую легенду. Медея была дочерью колхидского царя Ээта, сына бога Гелиоса, и океаниды Идии. Также по отцовской линии она была родной племянницей колдуньи Цирцеи, волшебницей, а также жрицей Гекаты, божества лунного света. Колхида располагалась на восточном побережье Черного моря. Сюда приплыл царь Ясон со своими товарищами-аргонавтами за похищенным из его царства золотым руном. Это золотая шкура барана, посланного Гермесом по приказу Геры, на спине которого дети орхоменского царя Афаманта — Фрикс и Гелла — отправились к берегам Азии, спасаясь от преследований мачехи. По дороге Гелла упала в море, названное после этого Геллеспонт — «море Геллы» (современный пролив Дарданеллы).
Фрикс достиг берега Колхиды (современная Западная Грузия). Здесь он принес барана в жертву Зевсу, а снятое золотое руно подарил царю Колхиды Ээту Золотое руно, ставшее магическим гарантом благоденствия колхов (древнегрузинских племен), охранялось драконом в роще Ареса.
Ээт выставил аргонавтам трудные условия. Но бог любви Эрот по просьбе Афины и Геры вселил в сердце дочери Ээта волшебницы Медеи любовь к герою. Ясон обещал Медее жениться на ней и с ее помощью выполнил все требования Ээта. Затем Медея усыпила охранявшего золотое руно дракона и помогла похитить руно. Медея со своим братом Апсиртом и аргонавтами бежала из Колхиды. Дорогой, чтобы задержать преследователей, Медея убила брата и разбросала куски его тела по морю. Сраженный горем Ээт прекратил погоню, чтобы собрать части тела сына и предать их погребению. Таким образом только с помощью Медеи руно было похищено и увезено в Грецию аргонавтами под предводительством Ясона.
Ясон женился на Медее уже в Колхиде. Когда аргонавты вернулись на родину Ясона, ради трона в которой Ясон добывал золотое руно, там все еще правил его враг Пелий. Он отказался уступить Ясону власть. Дочери Пелия, обманутые Медеей, убили своего отца. После убийства Пелия Ясон и Медея были вынуждены сбежать в Коринф и несколько лет жили там. Когда у Медеи рождались дети, она скрывала их в святилище Геры, думая сделать их бессмертными.
Царь Коринфа Креонт решил выдать за Ясона свою дочь Главку и убедил его оставить Медею. Ясон изменил клятвам, данным Медее тогда, когда он получал от нее помощь; он изменил той, которая шла на все ради него.
Когда Медея узнала об измене Ясона, отчаяние овладело ею. По-прежнему любила она Ясона. Словно обратившись в бездушный камень, сидела Медея, погруженная в печаль. Она не ела, не пила, не слушала слов утешения. Понемногу неистовый гнев овладевал Медеей. Неукротимый дух дикарки Медеи ничем нельзя было смирить. Она не переставала думать о том, за что так жестоко поступил с ней Ясон, с ней, которая спасла его, помогла, усыпив дракона, добыть золотое руно. Медея пыталась найти поддержку у богов, самого великого Зевса и богини правосудия Фемиды, искала у них сочувствия своему горю, просила быть свидетелями того, как несправедливо поступил с ней Ясон. Чем больше она сосредотачивалась на своих несчастьях, тем сильней и сильней становилось решение Медеи любым способом отомстить Ясону.
Престарелый царь Креонт пытался уговорить Медею покинуть Коринф. Медея, чтобы выиграть время, сделала вид, что подчиняется Креонту, что признает его право изгнать ее, но попросила лишь об одном — разрешить ей остаться еще на один день в Коринфе. Ясон пытался внушить своей бывшей супруге Медее, что для ее блага и для блага детей ему надо жениться на царевне этой страны Главке, что сыновья его найдут опору в своих будущих братьях, если пошлют ему боги детей от нового брака. Ослепленная ненавистью Медея не может верить ему. Ясон, которого когда-то она так любила, для которого забыла отца, мать, брата и родину, стал ей ненавистен.
Тем временем Медея договорилась с царем Афин Эгеем, что поможет ему своими чарами, пообещав, что он будет иметь многочисленное потомство, не останется бездетным, как до сих пор, взамен прося убежища в Афинах. Эгей поклялся богиней земли Геей, Гелиосом, дедом Медеи, всеми богами Олимпа не выдавать Медею ее врагам. Тогда Медея начинает задуманную месть. В гневном исступлении она решает погубить не только Креонта и дочь его Главку, но и убить своих детей, детей Ясона. Она решила убить своих детей, чтобы еще сильней заставить страдать Ясона.
Под предлогом того, что она стремится склонить Главку оставить ее детей в новом доме Ясона, Медея послала Главке в подарок драгоценную одежду и золотой венец. Этот дар и был гибельным. Лишь только надела Главка одежду и венец, присланные Медеей, как яд, которым были они покрыты, проник ей в тело; как медный обруч, сжал ей голову венец. Одежда жгла огнем ее тело. В страшных мучениях умерла Главка. Креонт поспешил ей на помощь, он обнимал несчастную дочь, тогда горящая одежда прилипала и к нему. Отрывая эту одежду, с нею вместе он отрывал и куски своего тела. И Креонт погиб от дара Медеи. Их гибель не утолила мести Медеи. Тем более что она понимала, какая участь грозит ее сыновьям, когда родственники Креонта будут мстить им за преступления их матери. Увидав маленьких сыновей, Медея зарыдала, она обнимала и целовала своих детей. Но жажда мести неверному супругу сильнее любви к детям.
Ясон прибежал во дворец, чтобы спасти своих детей. Но он увидел страшную картину. В воздухе на запряженной драконами колеснице, посланной богом Гелиосом, стояла Медея; у ног ее лежали убитые сыновья. Родная мать убила их. Ясон был в ужасе. Он молил Медею оставить ему хотя бы тела его сыновей, чтобы он сам мог похоронить их. Но и этого утешения не дала ему Медея. Она унеслась на колеснице.
Безрадостна была вся дальнейшая жизнь Ясона. Нигде не находил он себе пристанища. Он умер под обломками своего легендарного корабля «Арго», который, вытащенный на берег, пришел в негодность и обрушился на спящего Ясона.
Данный текст является ознакомительным фрагментом.
Читать книгу целиком
Поделитесь на страничке
Следующая глава >
Медея Античная мифология и история
Медея, в древнегреческой мифологии,
волшебница, дочь колхидского царя Ээта и океаниды Идии, внучка Гелиоса.
Согласно легенде о золотом руне, когда аргонавты прибыли в Колхиду,
покровительствующие им боги наслали на Медею страстную любовь к предводителю
путешественников Ясону. Герой обещал Медее взять ее в жены, за это она помогла
ему добыть золотое руно, усыпив охранявшего сокровище дракона.
После похищения руна волшебница бежала с Ясоном из Колхиды.
Разгневанный царь преследовал беглецов.
Для того чтобы его задержать, Медея убила своего брата Апсирта, разрезала его
тело на куски и раскидала их по всему морю. Ээт прекратил погоню и стал собирать
останки сына, чтобы предать их погребению.
Настигнутые преследователями на острове феаков Ясон и Медея поженились. После
этого феакский царь Алкиной смог на законных основаниях отказать разгневанному
отцу Медеи выдать ему дочь. Медея отправилась с Ясоном на его родину, где
помогла мужу отомстить узурпатору Пелию за убийство отца и брата. Дочери Пелия,
последовав совету волшебницы, изрубили отца на части и бросили их в кипящий котел.
За такое коварство Медею вместе с мужем изгнали из страны.
Медея родила Ясону двух сыновей. Когда же он решил жениться на дочери
коринфского царя Креонта Главке (в некоторых источниках – Креусе), коварная
волшебница послала сопернице свадебное платье, облачившись в которое невеста
сгорела заживо. Затем Медея умертвила своих детей и покинула Коринф.
В Афинах Медея стала женой царя Эгея, от которого родила сына Меда. Сын
волшебницы убил царя и занял престол. По одному из мифов, Медея была перенесена
на «острова блаженных», где стала женой Ахилла.
Медее приписывали способности оживлять мертвых, летать по воздуху на колеснице,
запряженной крылатыми конями или драконами. Ее родство с богом солнца
свидетельствует о том, что в древнейшее время Медею почитали как богиню.
персонажей Медеи | GradeSaver
Принцесса Колхиды. Жена Джейсона. Варвар, колдунья, женщина страсти и ярости. Умная, могущественная и безжалостная Медея позволила Ясону завершить поиски Золотого руна. Ради него она убила собственного брата; из-за этого акта она никогда не сможет вернуться домой. Теперь, в Коринфе, ее предал Ясон, и она отказывается молча страдать. Она очень горда, не желая позволять своим врагам одерживать какую-либо победу; она убивает своих детей отчасти потому, что не может вынести мысли о том, что враги причинят им боль.Она также является хитрым и холодным манипулятором: она видит насквозь фальшивые лицемеры и лицемерные ценности своих врагов и использует против них их собственное моральное банкротство. Ее месть тотальна, но она достигается ценой всего, что ей дорого.
Сын Эсона. Герой Золотого руна. Ясон, лидер аргонавтов, встретил Медею во время поисков Золотого руна. Несмотря на то, что он получил признание за получение сокровища, именно Медея убила монстра, охранявшего Руно.Она также спасла жизнь Джейсона во время побега. Джейсон женился на ней и родил от нее двоих детей; однако из-за ее чрезмерно яростных действий в защиту Джейсона, Джейсон и его семья были изгнаны из его родного королевства Иолкус. Здесь, в Коринфе, Ясон зашел за спину Медеи и взял другую невесту. Его изображают оппортунистическим и беспринципным человеком, полным самообмана и отвратительного самодовольства. Он снисходителен к своей жене, хотя она во всех отношениях превосходит его.
Король Коринфа.Новый тесть Джейсону. Не путать с фиванскими пьесами Креонта Софокла. Креонт изгоняет Медею, опасаясь, что опасная ведьма отомстит его семье. Медея пользуется недооценкой ее Креонтом: она просит один день для приготовления, и царь дает это. Этого дня Медеи достаточно, чтобы погубить Креонта и его дочь.
Король Афин. Друг Медеи. Добрый и доверчивый правитель. Он случайно встречает Медею, возвращаясь от великого оракула Аполлона.Эгей остается бездетным, и Медея обещает ему помочь. Не зная о ее планах, Эгей клянется предоставить ей убежище в Афинах, предоставляя Медее средства для обеспечения ее собственного выживания.
Слуга Медеи и детей Медеи. Ее заботы о детях предвещают детскую смерть. Она верна Медее и не одобряет решения Джейсона. Вместе с наставником она является сторонним комментатором событий спектакля. Как рабыня, она хитрый, но бессильный наблюдатель.
Воспитатель детей Медеи.Воспитатель — еще одна рабыня в доме Медеи. Вместе с Медсестрой он комментирует поведение своих хозяев, хотя у него другой взгляд на события.
Он приносит известие о смерти Креонта и коринфской принцессы.
Коринфские женщины. Медея завоевывает их верность и дает клятву молчания. Они смотрят, как разворачиваются ужасающие события, но не вмешиваются. Хотя временами они осуждают Медею, в целом она кажется им скорее восхищенной, чем отвращенной.Как и Медея, они подвержены несправедливости, которая случается с женщинами; есть часть из них, которая, кажется, переживает ужасную месть Медеи.
.Учебное пособие
Medea | GradeSaver
Медея впервые была исполнена в 431 году до нашей эры. Сопутствующие пьесы утеряны, но мы знаем, что этот набор пьес выиграл третье место в «Дионисии», добавив еще одного разочарования в карьере Еврипида. Хотя нам ничего не известно о других пьесах, характер Медеи, несомненно, заставил афинскую публику чувствовать себя неловко; для публики прошлого и настоящего спектакль шокирует, нигилистичен и тревожит. Из примерно восьмидесяти восьми пьес, написанных Еврипидом, сохранились только девятнадцать (или, возможно, восемнадцать, поскольку авторство Резуса вызывает сомнения).«Медея» — одна из самых ранних сохранившихся пьес Еврипида, хотя она была написана на протяжении его карьеры. Он также является одним из самых популярных.
Конкретные обстоятельства происхождения греческой драмы были загадкой даже в четвертом веке до нашей эры. Греческая драма, похоже, уходит корнями в религиозные праздники, в которых участвовали песни и танцы. К шестому веку до нашей эры афиняне превратили сельский праздник Диониса в городской праздник с танцевальными хорами, которые соревновались за призы.Анонимный поэт придумал, как хор взаимодействует с актером в маске. Позже Эсхил трансформировал искусство, используя двух актеров в масках, каждый из которых играл разные роли на протяжении всей пьесы, что сделало возможной постановочную драму в том виде, в каком мы ее знаем. С двумя актерами и хором сложные сюжеты и конфликты можно было разыграть как никогда раньше, а поэты, участвовавшие в фестивале, писали уже не сложные гимны, а настоящие пьесы. Драматурги были больше, чем просто писатели. Они также сочиняли музыку, ставили танцы и руководили актерами.Афины были единственным греческим городом-государством, где развился этот вид искусства; Комедии, трагедии и драмы, переданные нам из того периода, хотя и обозначаются как «греческие», на самом деле все афинские произведения.
После поражения персов в решающей кампании (480–479 гг. До н.э.) Афины стали сверхдержавой независимых греческих городов-государств, и в это время фестиваль драмы, или Дионисия, стал ярким событием. Дионисия длилась четыре-пять дней, и город серьезно относился к празднованию.Заключенные были освобождены под залог, и большая часть государственных дел была приостановлена. Примерно десять тысяч свободных граждан мужского пола вместе со своими рабами и иждивенцами смотрели спектакли в огромном открытом театре, вмещавшем семнадцать тысяч зрителей. Каждый из трех дней афинян представляли по три трагедии и сатирскую пьесу (легкую комедию на мифическую тему), написанную одним из трех заранее выбранных трагиков, а также по одной комедии комедийного драматурга. Трилогии не обязательно должны быть расширенной драмой, посвященной одной и той же истории, хотя часто так и было.По окончании фестиваля трагеды были удостоены первой, второй и третьей наград судьи «Диониса».
Для современного читателя Хор может быть самым чуждым элементом пьесы. Греческая драма не должна была быть тем, что мы сочли бы «натуралистическим». Это был сильно стилизованный вид искусства: актеры носили маски, а представления включали песни и танцы. Хор представляет большую часть экспозиции и поэтически излагает темы, но все же предназначен для представления группы персонажей.В случае с Медеей Хор состоит из коринфских женщин. Отношения между Хором и Медеей — одно из самых интересных взаимоотношений Хора и главного героя во всей греческой драме. Женщины то ужасаются, то восхищаются Медеей: нет никаких сомнений в том, что она заходит слишком далеко и совершает самый ужасный поступок, какой только может быть для матери, и за это она заслуживает жалость и осуждение хора. И все же они ничего не делают, чтобы помешать. Женщины живут опосредованно через Медею.Отомстив, она мстит за преступления, совершенные против всех женщин. Сильная и бесстрашная, Медея отказывается терпеть обиды со стороны мужчин, и Хор не может не восхищаться ею.
Медея входит в галерею «плохих женщин» Еврипида. Еврипида часто критиковали за то, что он изображал в качестве главных героев то, что Аристотель называл «беспринципно умными» женщинами; он изображает своих трагических героинь с гораздо меньшими извинениями, чем его современники. Нам не позволено, как в «Орестее» Эсхила, утешить себя восстановлением порядка, в котором доминируют мужчины.В Медее этот порядок разоблачается как лицемерный и бесхребетный, а в характере Медеи мы видим женщину, чьи страдания вместо того, чтобы облагородить ее, сделали ее чудовищной.
В соответствии с нормами греческой драмы, Медея не делится на действия или отдельные сцены. Однако время течет ненатуралистично: в определенные моменты становится ясно, что в мире пьесы прошло значительное количество времени, хотя для зрителей прошло всего несколько секунд. В целом, как отмечал Аристотель, действие большинства греческих трагедий ограничивается периодом в 24 часа.
.
определение Медеи из The Free Dictionary
Еще более опасным врагом была Медея, злая волшебница; ибо теперь она была женой царя и хотела отдать царство своему сыну Медусу, вместо того, чтобы отдать его сыну Эфры, которого она ненавидела.
В ответ на этот вопрос дала слово злая Медея.
Сказав это, Медея улыбнулась; но, несмотря на все ее улыбающееся лицо, она имела в виду не что иное, как отравить бедного невинного Тесея на глазах у его отца.
Заметив это, Медея оглянулась на племянников и снова улыбнулась.
Когда сын берет отца в свое горячее сердце, это обновляет молодость старика лучше, чем жар волшебного котла Медеи.
Хитрая Медея наблюдала за происходящим в голове юноши.
Но Медея догадалась, что чувствовал царь, и не позволила ему уступить этим естественным чувствам; хотя они были голосом его глубочайшего сердца, говорящим ему настолько ясно, насколько это было возможно, что вот наш дорогой сын и сын Этры идут, чтобы потребовать его в качестве отца.
Но когда злая Медея увидела этот новый поворот дел, она поспешно вышла из комнаты и, отправившись в свою личную комнату, не теряла времени, чтобы заставить свои чары действовать.
Когда в Шенбрунне 13 мая 1809 года Наполеон написал бюллетень, адресованный Великой армии, тогдашним хозяевам Вены, в котором он сказал, что, как и Медея, австрийские князья убили своих детей собственными руками; Генестас, который недавно был назначен капитаном, не хотел ставить под угрозу свое недавно обретенное достоинство, спрашивая, кто такая Медея; он полагался на характер Наполеона и был совершенно уверен, что Император не в состоянии сделать какое-либо объявление в неправильной форме Великой Армии и Дому Австрии.И Айтес, сын Гелиоса, показывающий свет людям, по воле богов взял в жены светловолосую Идию, дочь Океана, идеальный ручей; и она покорилась ему в любви через золотую Афродиту и родила его аккуратно. -анкулированная Медея. .
Medeea — Wikipedia
În mitologia greacă, Medeea era fiica regelui Colchidei, Eetes. Prin urmare era nepoata lui Helios i a vrăjitoarei Circe. Mama ei era oceanida Idyla, darneori i se atribuie drept mamă Hecate, patroana tuturor vrăjitoarelor.
Fără Medeea, Iason nu ar fi putut să obțină Lâna de Aur, dânsa fiind cea care i-a dat alifia destinată să-l protejeze de arsurile taurilor lui Hephaistos i заботится о прекрасной продаже драконьей принцессы. O optionă târzie, pomenește faptul că Medeea era, în realitate, o prințesă plină de omenie, care se opunea politicii tatălui său de a-i ucide pe toți străinii ajunși în ținutul său.
Iritat de opoziția ei, Eetes a întemnițat-o, de unde nu i-a fost greu să scape, ceea ce s-a i întâmplat точный în ziua în care Argonauții au debarcat pe țărmul din Colchos. Медея i-легат imediat soarta de cea a lor, făcându-l pe Iason să promită că o va lua în căsătorie dacă îl va ajuta să găsească Lâna de Aur. Ясон и-обещание i, Profitând de cunoașterea ținutului, Medeea a reușit să deschidă templul unde se afla prețiosul obiect, în timp ce Argonauții îi atacau pe soldați și îi puneau pe fugă.După obținerea Lânii de Aur, Medeea a fugit cu Iason și cu Argonauții.
Pentru a-l urma și a-i asigura victoria, Medeea nu numai că și-astandonat tatăl, ci îl luase ostatic pe propriul frate, Apsirtos, pe care nu a ezitat să-l ucidă. Ea l-a tăiat în bucăti și l-a aruncat în mare, întârziindu-i astfel pe urmăritorii trimiși de Eetes, deoarece ei trebuiau să adune fiecare bucată din corpul fratelui. Căsătoria lui Iason cu Medeea nu a fost Celebrată imediat в Colchida, dar Medeea a avut cu iubitul ei un fiu, Medeios și o fiică, Eriopis.
ntorcându-se в Iolcos cu Iason, Medeea vrea să se răzbune pe regele Pelias, cel care încercase să scape de soțul ei trimițându-l după Lâna de Aur. Convingându-le pe fiicele regelui că poate să întinerească orice ființă vie, fierbând-o într-o licoare magică știută doar de ea, letermină pe acestea să-și omoare tatăl. Fiul lui Pelias, mânios îi gote pe Iason i Medeea, iar Pleiadele, fiicele regelui ucis fug îngrozite de ceea ce au făcut.
Ясон i Medeea ajung în Corint, un regele Creon îi oferă de nevastă lui Iason pe fiica sa, Creuse.Medeea este izgonită și i se dă o amânare de o zi pentru a părăsi cetatea, îndeajuns pentru ca vrăjitoarea să ticluiască или răzbunare. Ea îmbibă o rochie în niște otrăvuri cunoscute de ea, i le trimite prin copiii ei prințesei Creuse. Imediat ce a îmbrăcat-o, aceasta a fost cuprinsă de un foc misterios, la fel ca și tatăl ei ce i-a sărit în ajutor.
Medeea fuge la Atena, deoarece era în bune relații cu Egeu, căruia îi promse să-i dăruiască alți copii, dacă o va lua în căsătorie. Medeea încercat în zadar să-l ucidă pe Tezeu, atunci când acesta a venit pentru a fi recunoscut de tatăl său.
Tragedia Medeea de Euripide prezintă povestea din momentul în care Medeea este părăsită de Iason.
- Victor Kernbach, Dicționar de mitologie generală , Editura Științifică și Enciclopedică, București, 1989
- Anca Balaci, Mic dicționar de mitologie greacă si romană , Editura Mondero, București, 1992, ISBN 973-9004-09-2
- Джордж Лэзареску, Dicționar de mitologie , Casa Editoră Odeon, București, 1992, ISBN 973-9008-28-3
- Н.A.Kun, Legendele și miturile Greciei Antice , Editura Lider, București, 2003, ISBN 973-629-035-2
.